بستر امضای دیجیتال پزشکان فراهم است، بیمه ها اجرا نمی کنند

سیپکس گزارش می دهد

به گزارش سیپکس سه سال پس از اجرای طرح نسخه نویسی الکترونیک هنوز امضای دیجیتال پزشکان در پای این نسخه ها اجرایی نشده است.

عدم اجرای امضای دیجیتال در حالی است که به گفته یک مقام سازمان نظام پزشکی تمامی بستر های و سازوکار های آن در این سازمان فراهم شده است.

عبدالکریم مباشر جنت در گفت و گو با سیپکس با اشاره به آماده بودن استفاده از امضای دیجیتال اظهار کرد: سازمان نظام پزشکی زیرساخت های لازم برای صدور امضای دیجیتال پزشکان را فراهم کرده و این زیرساخت ها در بستر های مختلف از جمله کارت هوشمند و گوشی های همراه قابل دسترسی است. اینکه چرا هنوز این فناوری در نظام سلامت الکترونیکی کشور به طور کامل مورد استفاده قرار نگرفته است؟ پرسش مهمی است. سازمان نظام پزشکی مسئولیت صدور و مدیریت سازوکار امضای دیجیتال پزشکان را بر عهده دار و باید این امضا ها در سامانه های مرتبط پیاده سازی شوند تا پزشکان بتوانند از مزایای آن بهره مند شوند.

وی یادآور شد: سامانه های بیمه ای مانند تامین اجتماعی و بیمه سلامت باید از مکانیزم امضای دیجیتال استفاده کنند تا خدمات پزشکی را به صورت امن و معتبر ارائه دهند. متأسفانه عدم ابلاغ الزامات قانونی به این سامانه ها باعث شده است که پیاده سازی امضای دیجیتال با مشکلاتی مواجه شود.

مزایای امضای دیجیتال

به گزارش سیپکس نسخه نویسی الکترونیک اگرچه در دی ماه سال ۱۴۰۰ اجرایی شد اما از سال ۱۳۹۵ و به صورت محدود از سوی سازمان تأمین اجتماعی برای پزشکان و مراکز تابعه و وابسته خود آغاز به کار کرد. این طرح اهداف متفاوتی مانند دقت در تجویز و صدور نسخه کاهش خطا های پزشکی و همچنین جلوگیری از سوءاستفاده از تجویز برخی از دارو ها و همچنین مقابله با قاچاق دارو داشت.

با وجود این اهداف در روز های گذشته سعید مهرزادی ازمقامات سازمان غذا و دارو با اشاره به سوءاستفاده از نسخه نویسی الکترونیک از در دستور قرارگرفتن امضای دیجیتال خبر داد چرا که به گفته وی این امضا با اعتبارسنجی دقیق هویت پزشکان راه را بر هر سوءاستفاده احتمالی می بندد.

مباشر جنت هم با بیان اینکه استفاده از مکانیزم و سازوکار امضای دیجیتال نه تنها مزایای فراوانی دارد بلکه می تواند از سوءاستفاده های احتمالی نیز جلوگیری کند. بنابراین برای آنکه جامعه پزشکی بتواند به طور مؤثر از این فناوری بهره برداری کند نیازمند همکاری نزدیک تمامی ارگان ها و ابلاغ الزامات قانونی آن است.

مباشر جنت ادامه داد: در جهان امروز که فناوری به ابزاری کلیدی در عرصه های مختلف تبدیل شده است احراز هویت و اصالت افرادی که خدمات پزشکی را ارائه می دهند از اهمیت بسیار زیادی برخوردار هستند. برهمین اساس آنچه به عنوان امضای دیجیتال شناخته می شود به عنوان یک ابزار مؤثر برای احراز هویت در سامانه های مختلف عمل می کند. این امضا نه تنها هویت فرد را تأیید می کند بلکه به ما اطمینان می دهد که این نسخه به راستی از سوی یک پزشک معتبر و دارای پروانه طباطت صادر شده است.

وی افزود: جنبه مهم دیگری که امضای دیجیتال برای ما فراهم می کند موضوع «انکارناپذیری» است. با توجه به فناوری های موجود وقتی نسخه ای با امضای دیجیتال صادر می شود این نسخه به صورت یکپارچه و غیرقابل انکار در سیستم ثبت می شود. به عبارت دیگر پزشکی که نسخه ای با امضای دیجیتال صادر و در سیستم ثبت کرده نمی تواند ادعا کند که نسخه صادر شده نسخه او نبوده و فرد دیگری آن را صادر کرده است؛ لذا تمامی مسئولیت ها و تبعات قانونی ناشی از آن بر عهده خود پزشک است.

مباشر جنت با اشاره به اهمیت حفظ محرمانگی داده ها یادآور شد: امضای دیجیتال با مکانیزم رمزنگاری خود امنیت و حریم خصوصی اطلاعات را تضمین می کند. این کارکرد های اولیه امضای دیجیتال از سال ۹۹ تحت نظارت سازمان نظام پزشکی و با پیروی از قوانین و دستورالعمل های شورای عالی بیمه سلامت آغاز شد و در سال های اخیر به مرحله اجرایی رسیده است. در نهایت باید توجه داشت که استفاده از مکانیزم و سازوکار امضای دیجیتال نه تنها مزایای فراوانی دارد بلکه می تواند از سوءاستفاده های احتمالی نیز جلوگیری کند. بنابراین برای آنکه جامعه پزشکی بتواند به طور مؤثر از این فناوری بهره برداری کند نیازمند همکاری نزدیک تمامی ارگان ها و ابلاغ الزامات قانونی هستیم.

وی بیان کرد: بزرگترین مزیت امضای دیجیتال برای پزشکان به واقع در این نهفته است که دیگر هیچ کس نمی تواند به سادگی هویت آنها را جعل کند. این فناوری به گونه ای طراحی شده که مسیر هرگونه سوءاستفاده را مسدود می کند. تصور کنید یکی از همکاران ما در اورژانس بیمارستان در حین کار بر روی یک سیستم وارد حساب کاربری خود می شود و پس از انجام کارهایش فراموش می کند که از سیستم خارج شود. اینجا است که امکان سوءاستفاده فراهم می شود؛ چرا که ممکن است فردی با استفاده از نام کاربری و رمز عبور ضعیف به اطلاعات حساسی دست یابد.

وی تصریح کرد: در واقع اگر بهداشت امنیتی در نگهداری نام کاربری و رمز عبور رعایت نشود این اطلاعات می تواند به راحتی لو رفته یا مورد هک قرار گیرد. تا چند ماه قبل سامانه ها به ارسال کد های OTP (یکبار مصرف) هنگام ورود به حساب کاربری روی آورده بودند تا احراز هویت را تقویت کنند. اما حتی این کد ها نیز ممکن است به آسانی خوانده شوند و در دسترس دیگران قرار گیرند. با وجود اینکه من شخصاً با چنین مواردی مواجه نشده ام اما این احتمال وجود دارد که یک پزشک یا ارائه دهنده خدمات نام کاربری و رمز عبور خود را به اشتباه در اختیار کسی قرار دهد.

مدیر آی تی و فناوری اطلاعات سازمان نظام پزشکی یادآور شد: در دنیای امضای دیجیتال داستان کمی متفاوت است. با داشتن توکن یا کارت هوشمند یا حتی استفاده از گوشی هوشمند خطرات مشابهی وجود دارد. اما نکته ای که باید در نظر داشت ابعاد حقوقی و قضایی این موضوع است. هر فردی می تواند ادعا کند که اطلاعاتش مورد سوءاستفاده قرار گرفته یا دزدیده شده است. اما در مورد امضای دیجیتال کلید خصوصی منحصر به فردی وجود دارد که تنها در اختیار خود فرد است؛ بنابراین اگر سوءاستفاده ای هم صورت گیرد مسئولیت کامل آن بر عهده خود فرد خواهد بود.