بلومبرگ: اوکراین زمین سوخته است و عناصر کمیاب ندارد!

به گزارش سیپکس رسانه آمریکایی در مقاله ای با اشاره به تنش های اخیر میان واشنگتن و کی یف بر سر یک قرارداد در حوزه مواد معدنی کمیاب گزارش داد که تصور کاخ سفید درباره وجود این مواد کمیاب در اوکراین از اساس اشتباه است و اوکراین اصلا چنین مواد کمیابی را در اختیار ندارد.

به گزارش سیپکس به نقل از بلومبرگ اوکراین زمین سوخته دارد نه عناصر خاکی نادر و کمیاب. این رسانه آمریکایی ادعای «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا مبنی بر وجود منابع معدنی کمیاب در اوکراین را یک توهم توصیف کرد و یادآور شد که در سال ۲۰۱۰ نیز دولت آمریکا فکر می کرد ذخایر معدنی چند تریلیون دلاری در افغانستان یافته است اما بعدها مشخص شد که این تنها یک توهم و خیال پردازی بوده است.

با وجود صحبت هایی که درباره پتانسیل ادعایی عظیم اوکراین مطرح شده در این کشور هیچ ذخیره ای از عناصر خاکی کمیاب که ترامپ مدنظر دارد وجود ندارد. در این گزارش آمده است: «تمرکز در اوکراین به عناصر نادر خاکی معطوف شده است مجموعه ای از ۱۷ عنصر که دانش آموزان شیمی دبیرستانی نام های دشوار آن ها را به خاطر دارند. این فهرست شامل عناصری مانند پراسئودیمیوم دیسپروزیم و پرومتیم است.»

بلومبرگ با بیان اینکه این عناصر استفاده چندانی ندارند تصریح کرد: «اهمیت این عناصر برای ترامپ از این حقیقت ناشی می شود که در حال حاضر چین انحصار عرضه جهانی این عناصر را در اختیار دارد.» این عناصر در مقادیر بسیار کم در آلیاژهای خاص استفاده می شوند و موادی ضروری برای کاربردهای فناوری پیشرفته و تولید تسلیحات هستند اما کاربردهای آن ها اغلب بسیار معمولی تر است. به عنوان مثال یک شرکت تولیدکننده لوازم خانگی در انگلیس از عنصر نئودیمیوم برای افزایش قدرت مکش جاروبرقی های خود استفاده می کند!

ریشه یابی این ادعا

به گزارش رسانه آمریکایی اوکراین که به دنبال راهی برای جلب نظر ترامپ بود در ماه نوامبر یک «برنامه پیروزی» را به ترامپ ارائه کرد که در آن شدیداً درباره ظرفیت منابع معدنی این کشور اغراق شده بود؛ اما خیلی زود کنترل این روایت از دست کی یف خارج شد و ترامپ که همواره سعی دارد خود را یک تاجر موفق نشان دهد در سوم فوریه با قاطعیت گفت که اوکراینی ها «عناصر نادر خاکی بسیار ارزشمندی» دارند.

رئیس جمهور آمریکا گفت: «ما به دنبال توافقی با اوکراین هستیم که در آن عناصر نادر خاکی و چیزهای دیگر دریافت می کنیم.» او چند روز بعد در یازدهم فوریه در مصاحبه ای با فاکس نیوز درباره گفتگوهایش با مقامات اوکراینی گفت: «به آن ها گفته ام که معادل ۵۰۰ میلیارد دلار عناصر نادر خاکی می خواهم!»

این در حالی است که به گزارش رسانه آمریکایی اوکراین – بجز معادن کوچک اسکاندیوم – اساساً چنین ذخایر مهمی ندارد. سازمان زمین شناسی ایالات متحده اوکراین را در فهرست کشورهای دارای ذخایر این عناصر کمیاب قرار نداده و هیچ پایگاه داده دیگری که در صنعت معدن استفاده می شود نیز چنین ادعایی را تأیید نمی کند.

به گزارش بلومبرگ ارزش کل تولید عناصر نادر خاکی در سراسر جهان در «یک سال» حدود ۱۵ میلیارد دلار است. این در حالی است که این مقدار با ارزش تولید نفت خام جهان در تنها «۲ روز» برابری می کند؛ بنابراین حتی اگر اوکراین ذخایر عظیمی از منابع معدنی کمیاب داشته باشد باز هم این از نظر جغرافیای اقتصادی چندان ارزشمند نیست.

در این گزارش آمده است: «بیایید فرض کنیم که اوکراین قادر بود ۲۰ درصد از عناصر نادر خاکی جهان را تولید کند. این مقدار معادل حدود ۳ میلیارد دلار در سال می شد. برای رسیدن به رقم ۵۰۰ میلیارد دلاری که ترامپ مطرح کرد ایالات متحده باید بیش از ۱۵۰ سال از تولیدات اوکراین را دریافت می کرد. مزخرف است!»

مواد خام عظیم در برابر عناصر نادر خاکی

به گزارش بلومبرگ ۲ احتمال وجود دارد: نخست اینکه نگارنده این گزارش از اساس مرتکب یک اشتباه شده و اوکراین در واقع ذخایر عظیمی از عناصر نادر خاکی دارد. گزینه دیگر این است که ترامپ تصویر غلطی از ارزش معادن اوکراین دارد یا از عبارت اشتباهی استفاده کرده و منظورش از «عناصر نادر خاکی» صرفاً مواد معدنی بوده است.

رسانه آمریکایی با تاکید دوباره بر اینکه اوکراین ذخایر عظیمی از عناصر نادر خاکی ندارد تصریح می کند که این کشور معادن دیگری در اختیار دارد. پیش از آغاز جنگ اوکراین مقادیر قابل توجهی سنگ آهن و زغال سنگ تولید می کرد و گرچه هیچ یک از این ۲ ماده استراتژیک نیستند اما اوکراین از طریق آنها درآمد مناسبی داشت؛ اما برخی از این معادن اکنون در مناطقی قرار دارند که تحت کنترل روسیه است.

شاید ترامپ «عناصر نادر خاکی» را با مفهوم بسیار گسترده تر «مواد معدنی حیاتی» اشتباه گرفته است. در میان عناصر موجود در دسته دوم اوکراین دارای معادن تیتانیوم و گالیم است که هر ۲ ماده نسبتاً ارزشمند و از نظر استراتژیک مهم هستند اما کنترل آن ها تأثیر چشمگیری بر جغرافیای اقتصادی در سطح جهان ندارد. علاوه بر این ارزش آن ها به هیچ وجه به رقم ۵۰۰ میلیارد دلار که ترامپ به آن اشاره کرده نمی رسد.

اکثر گزارش هایی که در این باره در فضای مجازی منتشرشده اند بر اطلاعات تاییدنشده و شایعات مبتنی هستند. به عنوان مثال در این گزارش ها از یک منبع زمان شوروی به عنوان یک معدن فعال از مواد معدنی کمیاب اشاره شده است حال آنکه این معدن در ۵۰ سال گذشته حاصلی نداشته و نتوانسته فعالیت خود را آغاز کند زیرا استخراج از آن تقریباً غیرممکن است.

به گزارش بلومبرگ یکی از این اسناد که توسط نهادی منتسب به ناتو و با لوگوی این ائتلاف نظامی منتشر شده مدعی است که اوکراین منابع انبوهی از عناصر خاکی کمیاب دارد. در گزارش این نهاد آمده است: «اوکراین به عنوان یک تأمین کننده کلیدی بالقوه عناصر نادر خاکی مانند تیتانیوم لیتیوم بریلیوم منگنز گالیم و اورانیوم مطرح می شود…» حال آنکه به گزارش بلومبرگ هیچ یک از مواد مطرح شده در دسته بندی عناصر نادر خاکی قرار نمی گیرند. سخنگوی ناتو نیز در گفتگو با بلومبرگ تایید کرد که این گزارش صرفاً نظرات نویسندگان آن را منعکس کرده و نماینده سیاست های ناتو نیست.

بلومبرگ هشدار داده است که شاید مشاوران ترامپ از گزارش های دروغینی از این قبیل استفاده کرده اند تا او را قانع کنند که اوکراین ثروت معدنی عظیمی دارد؛ امری که بسیار ناامیدکننده بوده و نشان دهنده جهان ابزورد امروز است.

۳۱۰۳۱۰