تجلی مسئولیت اجتماعی هنر در فیلم مستند «سهم من سکوت»/یک روایت گزنده‌

«انسان درون روایت زندگی می کند و این بار ما با روایتی تلخ از بخشی از جامعه روبرو بودیم که زندگی های زیسته و نازیسته ای را بیان می کرد با حسرت تمام نازیسته ها.مسوولیت اجتماعی هنر را می توان به تمامی در فیلم «سهم من سکوت» ساخته «مهدی امیری مطلق» دید .

فیلمی مستند در مورد ناشنوایان .فیلمی تکان دهنده که در بازنمایی واقعیت از خود واقعیت پیشی گرفته است و گزنده‌گی اش این واقعیت جامعه را به یادمان می آورد که آنها اقلیتی هستند که نه تنها به یاد نمی آیند بلکه دیده نمی شوند.بیستم شهریور ماه ۱۴۰۳ در سالن فردوسی خانه اندیشمندان علوم انسانی و به همت گروه «جامعه شناسی نظری» انجمن جامعه شناسان ایران به تماشای اثری تامل برانگیز نشستیم که در آن «فیلم به مثابه جامعه» بود و سینما امری جدی که سعی در برساخت دنیایی متفاوت داشت که با توجه به پدیدارشناسی خود و دیگری و تجربه زیسته افراد از «دیگر» های جامعه می گفت و همین به زیبایی پنهان اثر می انجامد که زیبایی در نگاه هنرمند است به جهان پیرامونش ؛ که اگر جز این بود هنرمند متولد نمی شد .

این اثر از ابعاد مختلف قابل بررسی است همچون جامعه شناسی، روانشناسی ، ارتباطات و فرهنگ. چرا که از محدودیتی سخن می گوید که با خود اختلالات ارتباطی؛ ترومای روحی و موانع اجتماعی را به دنبال می آورد . و در آن بینایی جایگزین شنوایی می شود و نگاه به جای صدا می نشیند و فرد ناشنوا با لب خوانی و زبان اشاره سعی در ارتباط با محیط پیرامون خویش دارد . فیلم در ژانر مستند گزارشی می گنجد که از قاب های زیبایی نیز برخوردار است. فیلم های مستند گفتگو محور الزاما نباید ساختاری دراماتیک را دارا باشد و با وجود اینکه در این فیلم وجه اطلاعاتی بر وجه هنری غالب بود اما فیلم دقیقن با نمای معرف از شهر تهران و انبوه ماشین ها آغاز می شود تا یادمان بیاورد که بسیاری از افراد در این ازدحام گم شده اند و دردهای شان هم ناپیدا .

و این به حاشیه رانده شده ها احمد و سوگند قصه ما بودند تا به مجید احمدیان تهیه کننده توانای اثر برسیم یا به مهدی امیری مطلق کارگردان فیلم . 

وقتی روند تولید اثر را از سال تولید تا امروز پی می گیریم و سال ها را جمع و تفریق می کنیم به مسیر ناهموار و نفس‌گیری می رسیم که این دو هنرمند در کنار رامتین فیروزیان تصویر گر و تدوینگر اثر پشت سر گذاشته اند ؛ تا در نهایت در شهریور ماه ۱۴۰۳ در خیابان ورشو تهران در کنار گروه عظیمی از ناشنوایان فیلم دیده شود ؛ و وقتی منتقدان فیلم ، من ، دکتر میترا نیک آمال و دکتر محمدعلی الستی در مورد آن حرف می زنیم فردی با زبان اشاره حرف های مان را واگویه کند که این خود تجربه ای شگرف بود . از شگفتی های دیگر فیلم تابلوی نقاشی است که توسط دوستان ناشنوا به تصویر کشیده میشود ، تابلویی«اکسپرسیون» که بیننده را مسحور می کند و ترس و اضطراب و خشم و عشق آنها را با رنگ های تند و شکل های اعوجاج یافته و با برهم زدن تناسبات طبیعی و گوش های بزرگ در یک لحظه فراواقعی در روح شان به نمایش در می آید.

به بهانه نمایش و بررسی فیلم «سهم من سکوت» به کارگردانی مهدی امیری مطلق که در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.

*استاد علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی

۲۴۳