تفاوت زمین لغزش با ریزش زمین شناسی یازدهم

اگه دانش آموز سال یازدهم هستی و تو درس زمین شناسی به مبحث حرکت دامنه ای رسیدی، حتماً این سؤال برات پیش اومده که زمین لغزش با ریزش چه فرقی داره؟ جواب کوتاهش اینه که زمین لغزش مثل یه حرکت آهسته و پیوسته توده خاک یا سنگ روی یه سطح مشخصه، در حالی که ریزش به سقوط ناگهانی و پرشتاب قطعات سنگ از یه دیواره خیلی شیب دار گفته می شه. این دو پدیده با اینکه هر دو از خطرناک ترین حرکات زمین به حساب میان، اما کلی تفاوت های ریز و درشت با هم دارن که دونستنشون حسابی تو درس و زندگی به دردت می خوره. بیا با هم ببینیم هر کدوم دقیقاً چی هستن و چه جوری می تونیم فرقشون رو تشخیص بدیم.

تصور کنین که زمین هم مثل ما آدم ها، بعضی وقتا از جای خودش حرکت می کنه و تکون می خوره. این حرکت ها می تونن خیلی آهسته باشن، در حدی که اصلاً متوجهشون نشیم، یا اینقدر سریع و ناگهانی که فاجعه به بار بیارن. تو دنیای بزرگ زمین شناسی، به این جور جابه جایی ها که معمولاً روی دامنه ها اتفاق میفتن، می گیم حرکات دامنه ای. این حرکت ها واقعاً مهمن، چون هم می تونن زندگی ما رو تحت تأثیر قرار بدن، هم تو شکل گیری قیافه زمین نقش دارن. زمین لغزش و ریزش هم دقیقاً دو تا از همین حرکات دامنه ای هستن که شاید تو نگاه اول شبیه هم باشن، اما وقتی دقیق تر نگاه می کنیم، می بینیم که کلی فرق اساسی با هم دارن. هدف ما تو این مقاله اینه که این تفاوت ها رو حسابی زیر و رو کنیم و کاری کنیم که دیگه هیچ ابهامی براتون نمونه.

اصلا چرا زمین حرکت می کنه؟ یه نگاه به حرکات دامنه ای

شاید براتون سؤال باشه که مگه زمین سفته، چطور ممکنه حرکت کنه؟ خب، زمین با اینکه به نظر ثابت میاد، اما تحت تأثیر نیروهای مختلف، به خصوص نیروی جاذبه زمین، همیشه در حال تغییره. مواد سست و متراکم نشده مثل خاک و رسوبات یا حتی توده های سنگی که ترک خورده و ضعیف شدن، روی دامنه های شیب دار منتظر یه تلنگرن تا شروع به حرکت کنن. به این جابه جایی ها، حالا چه آهسته باشن و چه سریع، می گن حرکات دامنه ای. این پدیده ها هم طبیعی ان و هم می تونن توسط فعالیت های ما انسان ها تشدید بشن.

حرکات دامنه ای انواع مختلفی دارن؛ از خزش آهسته خاک که سال ها طول می کشه تا ریزش های سریع و ناگهانی سنگ. زمین لغزش و ریزش که موضوع اصلی بحث ماست، دو تا از مهم ترین و خطرناک ترین انواع این حرکات هستن که تو درس زمین شناسی سال یازدهم هم بهشون اشاره شده. اگه این پدیده ها رو خوب نشناسیم، ممکنه موقع ساخت و ساز روی دامنه ها، احداث جاده یا حتی زندگی تو مناطق کوهستانی با مشکلات جدی روبه رو بشیم. پس بیاین دونه دونه بریم سراغشون و از نزدیک باهاشون آشنا بشیم.

زمین لغزش: وقتی زمین آهسته و پیوسته می خزه!

فرض کن یه تیکه بزرگ از کیک رو، نه با چاقو، بلکه با یه قاشق بزرگ و آروم از جاش بلند می کنی. زمین لغزش یه همچین حسی داره. وقتی یه توده بزرگ از خاک، سنگ یا ترکیبی از هردوشون، روی یه سطح مشخص و به صورت نسبتاً آهسته (گاهی هم متوسط) شروع به حرکت می کنه، بهش می گیم زمین لغزش. نکته کلیدی اینجاست که این حرکت روی یه سطح لغزش اتفاق میفته که معمولاً یه لایه ضعیف تر و مرطوب تر زیر زمین هست. حجم موادی که تو زمین لغزش جابه جا می شن، می تونه از چند متر مکعب تا میلیون ها متر مکعب متغیر باشه، یعنی از یه تیکه کوچیک تا یه کوه کامل! این پدیده می تونه ساعت ها، روزها، هفته ها یا حتی سال ها طول بکشه و به مرور زمان خسارت های زیادی به بار بیاره.

انواع زمین لغزش رو بشناسیم:

زمین لغزش هم مثل بقیه پدیده ها، خودش مدل های مختلفی داره. دو تا از رایج ترین انواعش که تو کتاب درسی هم بهشون اشاره شده، «لغزش چرخشی» و «لغزش صفحه ای» هستن. البته انواع دیگه ای مثل جریان های گِلی و آواری هم وجود دارن که سرعتشون کمی بیشتره ولی باز هم تو همین خانواده جا می گیرن.

لغزش چرخشی (Rotational Landslide):

این نوع زمین لغزش خیلی جالبه؛ مثل این می مونه که یه قاچ بزرگ از کیک رو برداری، ولی به جای اینکه صاف درش بیاری، یه کم به شکل منحنی یا کمانی در بیاد. تو لغزش چرخشی، توده خاک یا سنگ در امتداد یه سطح لغزش خمیده و کمانی شکل حرکت می کنه. قسمت بالایی این توده به سمت عقب متمایل می شه و پایین اون به سمت جلو حرکت می کنه. این نوع لغزش بیشتر تو خاک های رسی و سست که آب زیادی به خودشون جذب کردن، دیده می شه و می تونه دامنه هایی رو که شیب متوسطی دارن، تحت تأثیر قرار بده. تصور کنین یه تکه از دامنه، مثل یه چرخه، روی خودش می چرخه و به سمت پایین حرکت می کنه.

لغزش صفحه ای (Translational Landslide):

لغزش صفحه ای برعکس لغزش چرخشی، حرکتش صاف و مستقیم تره. فکر کنین یه کشو رو از یه کمد بیرون می کشین، دقیقاً همین جوری عمل می کنه. تو این مدل، توده زمین روی یه سطح لغزش صاف یا تقریباً صاف حرکت می کنه. این سطح لغزش معمولاً یه لایه ضعیف مثل یه لایه رس، یا یه سطح مشترک بین دو لایه سنگی با ویژگی های متفاوت هست. این نوع لغزش بیشتر تو دامنه هایی اتفاق میفته که لایه های سنگی یا خاکی موازی با شیب دامنه قرار گرفتن و یه لایه ضعیف بینشون هست. سرعت حرکت تو لغزش صفحه ای هم می تونه از خیلی آهسته تا نسبتاً سریع باشه.

جریان های گِلی و آواری (Mudflow/Debris Flow):

این مدل ها رو هم میشه یه جورایی جزو حرکات دامنه ای حساب کرد، ولی یه تفاوت مهم دارن: با آب قاطی ان و سرعتشون هم معمولاً از لغزش های معمولی بیشتره. جریان گِلی یعنی یه عالمه گِل و آب و رسوبات ریز که مثل یه رودخانه روان می شن و هرچیزی رو سر راهشون باشه، با خودشون می برن. جریان آواری هم شبیه همونه، ولی توش سنگ های درشت تر و تکه های درخت و… هم قاطی شده. اینا معمولاً بعد از بارون های خیلی شدید یا آب شدن سریع برف ها اتفاق میفتن و خسارت های زیادی به بار میارن، چون سرعت و قدرت تخریبشون خیلی زیاده.

چی باعث زمین لغزش می شه؟

زمین لغزش یه پدیده پیچیده ست و عوامل مختلفی دست به دست هم می دن تا اتفاق بیفته. اینجا به اصلی ترینشون اشاره می کنیم:

• آب (قهرمان اصلی!): آب رو میشه مهم ترین عامل تو وقوع زمین لغزش دونست. وقتی خاک یا سنگ ها با آب اشباع می شن، اتفاقات بدی میفته. اول اینکه وزن توده زمین بیشتر می شه و سنگین تر میشه. دوم اینکه آب وارد منافذ و شکاف ها می شه و مثل یه روان کننده عمل می کنه، یعنی مقاومت برشی خاک رو کم می کنه و باعث می شه ذرات خاک نتونن به هم بچسبن و روی هم بلغزن. اگه تو دل زمین یه لایه رسی باشه که با آب حسابی قاطی بشه، خاصیت چسبندگی خودش رو از دست می ده و مثل یه سطح صابونی عمل می کنه که زمینه رو برای لغزش فراهم می کنه.
• شیب دامنه: خب معلومه دیگه! هرچی شیب زمین بیشتر باشه، نیروی جاذبه راحت تر می تونه مواد رو به سمت پایین بکشه. دامنه های تند، همیشه مستعد زمین لغزش هستن.
• جنس مواد: بعضی از مواد زمین شناسی، ذاتاً ضعیف ترن و راحت تر حرکت می کنن. مثلاً خاک های رسی، شیست ها (سنگ های دگرگونی ورقه ای) یا لایه های سنگی که توشون ترک و شکاف های زیادی هست، خیلی بیشتر مستعد لغزش هستن. وجود لایه های متناوب از سنگ های مقاوم و ضعیف هم می تونه کار رو خراب کنه.
• زمین لرزه: تکون های شدید زمین موقع زلزله، می تونه ذرات خاک و سنگ رو سست کنه و باعث بشه مقاومت برشی اون ها کم بشه. همین تکون ها کافیه تا یه دامنه ناپایدار، شروع به لغزش کنه.
• فعالیت های انسانی: ما آدم ها هم گاهی ناخواسته به وقوع زمین لغزش کمک می کنیم. مثلاً وقتی برای ساخت جاده، قسمتی از یه دامنه رو می بُریم (حفاری می کنیم) و شیب رو تندتر می کنیم، یا وقتی روی دامنه ساختمون های سنگین می سازیم و بار اضافی روی زمین میاریم. قطع درخت ها و از بین بردن پوشش گیاهی هم خیلی خطرناکه، چون ریشه درختا مثل یه شبکه نگهدارنده عمل می کنن و خاک رو محکم نگه می دارن.

علائم و نشونه های زمین لغزش:

زمین لغزش معمولاً یهویی اتفاق نمیفته و میشه یه سری علائم و نشونه ها رو قبل از وقوعش دید یا بعدش تشخیص داد:

• سرعت: سرعتش می تونه از چند میلی متر در سال (یعنی انقدر آهسته که متوجه نشیم) تا چند متر در ثانیه (یعنی نسبتاً سریع و خطرناک) متغیر باشه.
• ترک های بزرگ: ایجاد ترک های عمیق و بزرگ روی زمین یا روی جاده ها و ساختمون ها، یکی از اصلی ترین نشونه هاست.
• جابه جایی زمین: ممکنه متوجه بشیم که یه قسمت از زمین، یا حتی درخت ها و تیرهای برق، از جای خودشون تکون خوردن و کج شدن.
• تغییر شکل زمین: دامنه ها ممکنه شکلشون عوض بشه، ورم کنن یا گود بشن.
• صدای غیرعادی: گاهی اوقات قبل از لغزش، صداهای عجیب و غریبی از زیر زمین یا از خود دامنه شنیده می شه.

زمین لغزش ها می تونن خسارت های مالی و جانی زیادی به بار بیارن، پس شناخت دقیقشون واقعاً مهمه. تصور کنین یه ساختمون یا یه جاده، به آرامی روی یه شیب شروع به حرکت کنه و خراب بشه؛ این همون چیزیه که زمین لغزش انجام می ده.

ریزش: سقوط ناگهانی و پرشتاب قطعات سنگی!

خب، اگه زمین لغزش مثل حرکت آهسته کیک بود، ریزش رو میشه به افتادن یه لیوان شیشه ای از روی میز تشبیه کرد! ناگهانی، سریع، و پر سروصدا. ریزش به سقوط آزاد یا قل خوردن سریع و یهویی قطعات سنگ یا حتی توده های خاک از یه دیواره خیلی شیب دار یا عمودی گفته می شه. اینجا دیگه خبری از سطح لغزش مشخصی نیست؛ یعنی مواد در امتداد یه سطح خاصی حرکت نمی کنن، بلکه فقط تحت تأثیر نیروی جاذبه از بالا به پایین پرت می شن.

این پدیده معمولاً تو مناطق کوهستانی با دیواره های صخره ای تند و مرتفع دیده می شه. قطعاتی که می ریزن، می تونن از یه سنگ کوچیک تا بلوک های بزرگ سنگی باشن. سرعت ریزش اینقدر زیاده که واقعاً خطرناکه و فرصت عکس العمل رو از آدم می گیره. به خاطر همین سرعت و ماهیت ناگهانی، خسارت های ریزش هم معمولاً خیلی شدید و فاجعه بار هستن.

چی باعث ریزش می شه؟

ریزش هم مثل زمین لغزش، عوامل خودش رو داره که باعث می شن سنگ ها از دیواره جدا بشن و سقوط کنن:

• شیب بسیار تند: این عامل مهم ترین دلیل ریزشه. دیواره های صخره ای که عمودی یا تقریباً عمودی هستن، خیلی بیشتر مستعد ریزش ان. تو این شیب ها، نیروی جاذبه به راحتی می تونه سنگ ها رو به سمت پایین بکشه.
• یخ زدگی و آب شدن (Freeze-Thaw): این یکی از مکانیزم های اصلی ریزشه، به خصوص تو مناطق سردسیر. آب وارد ترک ها و شکاف های سنگ می شه، بعد که هوا سرد می شه، یخ می زنه و حجمش زیاد می شه. این افزایش حجم، مثل یه گُوِه عمل می کنه و ترک ها رو بزرگ تر می کنه. وقتی آب یخ زده دوباره آب می شه، سنگ سست تر شده و بالاخره می ریزه.
• هوازدگی: فرسایش فیزیکی و شیمیایی سنگ ها رو به مرور زمان ضعیف می کنه. باد، بارون، تغییرات دما، و واکنش های شیمیایی، همگی باعث می شن که پیوند بین ذرات سنگ سست بشه و مقاومت سنگ کم بشه.
• زمین لرزه: مثل زمین لغزش، زمین لرزه هم می تونه با ایجاد ارتعاشات ناگهانی، باعث بشه که قطعات سنگی از دیواره جدا بشن و بریزن.
• فرسایش در پای دیواره: گاهی اوقات رودخانه ها، باد یا باران، پایین دیواره های صخره ای رو فرسایش می دن و حفره ایجاد می کنن. وقتی پایه دیواره سست بشه، قسمت های بالایی سنگ ها حمایت خودشون رو از دست می دن و می ریزن.

علائم و نشونه های ریزش:

ریزش معمولاً علائم پیش رونده و کندی مثل زمین لغزش نداره و بیشتر یهویی اتفاق میفته. اما میشه یه سری ویژگی ها و آثار رو بعد از وقوعش دید:

• سرعت: سرعت ریزش بسیار زیاده و تقریباً بلافاصله اتفاق میفته. این سرعت بالا باعث میشه که پیش بینی و هشدار دادن برای ریزش خیلی سخت تر از زمین لغزش باشه.
• تالو یا سنگ ریز ممتد: وقتی سنگ ها از بالا می ریزن، پایین دیواره جمع می شن و یه توده مخروطی شکل از خرده سنگ ها درست می کنن که بهش می گن تالو یا سنگ ریز ممتد. این توده شیب دار، نشون دهنده اینه که اینجا قبلاً ریزش اتفاق افتاده. قطعات درشت تر معمولاً دورتر از دیواره جمع می شن و دانه های ریزتر نزدیک تر.
• تخریب شدید و ناگهانی: ریزش می تونه جاده ها رو بند بیاره، به ساختمون ها و وسایل نقلیه آسیب بزنه و حتی باعث تلفات جانی بشه. چون معمولاً یهویی اتفاق میفته، غافلگیری عامل اصلی خسارته.

تفاوت های اصلی زمین لغزش و ریزش: مقایسه ای کاربردی

حالا که هم با زمین لغزش آشنا شدیم و هم با ریزش، وقتشه که این دو تا رو کنار هم بذاریم و تفاوت های کلیدیشون رو یه جورایی بچینیم تو ذهنمون. با این مقایسه جامع، دیگه هیچ ابهامی باقی نمی مونه و برای امتحانات و کنکور هم حسابی آماده میشین. بیاین با یه جدول شروع کنیم تا همه چیز واضح و روشن باشه.

ویژگی	زمین لغزش	ریزش
تعریف	حرکت توده خاک، سنگ یا آوار در امتداد یک سطح لغزش مشخص	سقوط آزاد یا غلتیدن ناگهانی قطعات سنگ (و گاهی خاک)
سرعت حرکت	آهسته تا متوسط (متغیر و تا حدودی قابل پیش بینی)	بسیار سریع و ناگهانی (معمولاً غیرقابل پیش بینی)
حجم مواد	می تواند بسیار زیاد باشد (از چند متر تا میلیون ها متر مکعب)	معمولاً کمتر (قطعات مجزا یا بلوک های سنگی)
مکانیسم	حرکت برشی در امتداد یک سطح مشخص	سقوط بر اثر گرانش، بدون وجود سطح لغزش مشخص
ماهیت مواد	خاک، سنگ، آوار (اغلب به صورت یکپارچه یا توده)	عمدتاً قطعات سنگی جدا شده و خرد شده
شیب دامنه	متوسط تا زیاد (برای شروع حرکت)	بسیار تند و عمودی (دیواره های صخره ای)
نقش آب	عامل اصلی کاهش مقاومت و اشباع خاک	یخ زدگی و ذوب آب در شکاف ها (عامل هوازدگی و جدا شدن سنگ)
آثار	ایجاد ترک های بزرگ، جابه جایی زمین، تخریب تدریجی سازه ها	تشکیل تالو/سنگ ریز ممتد، تخریب ناگهانی و شدید
مثال ها	رانش زمین در جاده های کوهستانی، دامنه های جنگلی و خاکی	ریزش سنگ در جاده چالوس، دیواره های صخره ای، معادن

حالا بیاین کمی هم این تفاوت ها رو توضیح بدیم تا قشنگ تو ذهنتون جا بیفته:

تفاوت در نوع حرکت: همونطور که گفتیم، زمین لغزش مثل حرکت یه توده بزرگه که روی یه سطح خاصی می خزه و بهش میگن حرکت برشی. یعنی انگار یه لایه از زمین روی لایه زیرینش سر می خوره. ولی ریزش اینطوری نیست؛ ریزش فقط سقوط آزاد یه تیکه سنگی از یه ارتفاع بلنده. این فرق توی مکانیسم حرکت، خیلی اساسی و مهمه.

نقش آب: آب تو زمین لغزش یه جورایی نقش مهمان ناخوانده رو داره که خونه رو حسابی بهم می ریزه! یعنی با ورودش به خاک، اونو سنگین می کنه و چسبندگیش رو از بین می بره و باعث لغزش می شه. اما تو ریزش، آب بیشتر نقش یخ فروش سمج رو بازی می کنه؛ یعنی با یخ زدگی و آب شدن تو ترک ها، سنگ رو کم کم از پا درمیاره و باعث می شه بشکنه و بریزه. پس نقش آب تو هر کدوم متفاوته.

امکان پیش بینی: زمین لغزش ها به خاطر حرکت نسبتاً آهسته شون، معمولاً یه سری علائم اولیه مثل ترک خوردگی، کج شدن درخت ها یا تغییر شکل زمین رو از خودشون نشون می دن. این علائم می تونن به ما کمک کنن تا حدودی این پدیده رو پیش بینی کنیم و برای هشدار دادن فرصت داشته باشیم. اما ریزش ها معمولاً بدون هشدار قبلی و ناگهانی اتفاق میفتن و به همین دلیل، پیش بینیشون تقریباً غیرممکنه و خطر غافلگیریشون خیلی بالاست.

این تفاوت ها، فقط برای درس زمین شناسی یازدهم مهم نیستن، بلکه تو زندگی واقعی و برای مهندسین عمران و کسانی که تو مناطق کوهستانی زندگی می کنن، حیاتی ان. فهمیدن این فرق ها بهمون کمک می کنه تا بهتر بتونیم خطر رو تشخیص بدیم و راهکارهای مناسبی برای محافظت از خودمون و محیط اطرافمون پیدا کنیم.

چرا باید این فرق ها رو بدونیم؟ اهمیت در زمین شناسی یازدهم

شاید پیش خودتون بگین که خب حالا این همه ریزه کاری رو چرا باید یاد بگیریم؟ چه فایده ای داره؟ راستش رو بخواین، دونستن تفاوت بین زمین لغزش و ریزش، فقط برای گرفتن نمره خوب تو امتحان نیست؛ این دانش واقعاً کاربردیه و می تونه تو زندگی واقعی به دردتون بخوره، مخصوصاً اگه اهل مناطق کوهستانی هستین یا به رشته های مهندسی مثل عمران یا معماری علاقه دارین.

اول از همه، این مفاهیم پایه ای برای شناخت بهتر مخاطرات زمین شناسی هستن. یعنی با دونستن اینا، می فهمیم که چه جاهایی خطرناکه و چه ساخت وسازهایی تو چه مناطقی ریسکش بالاست. مثلاً مهندسین عمران قبل از اینکه بخوان یه سد، یه جاده یا یه ساختمون رو تو منطقه کوهستانی بسازن، باید حتماً وضعیت زمین رو از نظر زمین لغزش و ریزش بررسی کنن. اگه یه مهندس فرق این دو تا رو ندونه، ممکنه تصمیمات اشتباهی بگیره که جون آدما رو به خطر بندازه.

بعدش، این دانش به برنامه ریزی شهری و مدیریت بحران کمک زیادی می کنه. با شناخت دقیق این پدیده ها، میشه مناطق پرخطر رو شناسایی کرد و مثلاً اجازه ساخت وساز تو اون مناطق رو نداد، یا حداقل با رعایت استانداردهای ایمنی خیلی بالا، این کار رو انجام داد. تو مواقع بحرانی مثل زلزله یا سیل، دونستن این فرق ها به تیم های امداد و نجات کمک می کنه که سریع تر و موثرتر عمل کنن و بتونن جون آدما رو نجات بدن.

مثلاً، اگه بدونیم یه دامنه مستعد زمین لغزشه، میشه با کارهایی مثل کاشت درخت (برای محکم کردن خاک)، ساخت دیوارهای حائل یا زهکشی آب، خطر رو کم کنیم. اما اگه همون دامنه مستعد ریزش باشه، ممکنه نیاز به روش های دیگه ای مثل نصب توری های محافظ یا برداشتن سنگ های لق و خطرناک باشه. می بینید که راه حل هاشون هم با هم فرق دارن!

پس، چیزی که تو درس زمین شناسی یازدهم یاد می گیرین، فقط یه سری تعریف خشک و خالی نیست. اینا ابزاری هستن که به شما کمک می کنن دنیای اطرافتون رو بهتر درک کنین و حتی در آینده، اگه شغلی مرتبط با این حوزه انتخاب کردین، بتونین تأثیر مثبتی رو تو جامعه بذارین.

جمع بندی: یه نگاه نهایی به زمین لغزش و ریزش

خلاصه کنیم هرچی رو که گفتیم: زمین لغزش و ریزش، هر دو جزو حرکات دامنه ای هستن و می تونن حسابی دردسرساز بشن، اما تفاوت های اصلی و مهمی با هم دارن. زمین لغزش رو باید به عنوان یه حرکت آهسته تا متوسط یه توده خاک یا سنگ در امتداد یه سطح لغزش مشخص تصور کنیم. آب نقش اصلی رو تو وقوعش ایفا می کنه و معمولاً یه سری علائم اولیه از خودش نشون می ده که میشه تا حدودی پیش بینیش کرد.

از اون طرف، ریزش مثل سقوط آزاد و یهویی قطعات سنگی از یه دیواره خیلی تنده. اینجا خبری از سطح لغزش مشخص نیست و سرعت حرکت فوق العاده بالاست. یخ زدگی و آب شدن آب تو ترک ها و هوازدگی سنگ ها، عامل اصلی وقوع ریزشن. ریزش ها معمولاً غیرقابل پیش بینی ان و خسارت های ناگهانی و شدیدی به بار میارن و در پای دیواره، توده هایی از خرده سنگ به اسم تالو یا سنگ ریز ممتد رو به وجود میارن.

دونستن این تفاوت ها فقط برای قبولی تو امتحان زمین شناسی یازدهم نیست؛ این دانش به ما کمک می کنه تا مخاطرات طبیعی رو بهتر بشناسیم، تو برنامه ریزی های عمرانی و شهری تصمیمات درست بگیریم و مهم تر از همه، خودمون و اطرافیانمون رو از خطرات احتمالی حفظ کنیم. زمین شناسی علمیه که به ما یاد می ده چطور با این کره خاکی زندگی کنیم و از پدیده های اون درس بگیریم.