عوامل خشکی دریاچه فامور

دریاچه فامور یا پریشان، نگین فیروزه ای استان فارس و یکی از بزرگترین تالاب های آب شیرین ایران بود که حالا متاسفانه بخش زیادی از آن خشک شده و تنها خاطره ای از طراوت و سرزندگی گذشته اش باقی مانده است. این فاجعه زیست محیطی نتیجه ترکیبی پیچیده از تغییرات طبیعی و البته دخالت های بی رویه انسانی است که دست به دست هم داده اند تا این تالاب بین المللی را به این حال و روز بیندازند.

دریاچه پریشان، که در دل استان فارس و نزدیک شهرستان کازرون جا خوش کرده بود، سال ها قبل یکی از پرآب ترین و مهم ترین تالاب های آب شیرین ایران و حتی خاورمیانه به حساب می آمد. این دریاچه نه فقط یک پهنه آبی زیبا، بلکه قلب تپنده اکوسیستم منطقه بود. فکرش را بکنید، یک تالاب زنده که پر بود از ماهی های رنگارنگ، پناهگاه امن پرندگان مهاجر و بومی، و دشت هایی سبز و حاصلخیز در اطرافش که منبع روزی و زندگی خیلی از مردم محلی بود. اسمش در کنوانسیون رامسر هم ثبت شده بود و نشان می داد چقدر از نظر جهانی اهمیت داشت. هر سال اردیبهشت ماه، اینجا غوغایی از زیبایی و زندگی بود؛ آب تا ۶ متر عمق پیدا می کرد و پرندگان مهاجر از راه می رسیدند و منظره ای فراموش نشدنی خلق می کردند. این تالاب نقش کلیدی در حفظ تعادل آب وهوایی منطقه و تقویت سفره های آب زیرزمینی داشت، اما افسوس که حالا از آن همه طراوت، جز خشکی و ترک های روی زمین باقی نمانده است. خیلی وقت ها از خودمون می پرسیم چی شد که به اینجا رسیدیم؟

آشنایی مختصر با دریاچه فامور (پریشان): از گذشته تا بحران

اینجا، دقیقا بین ۵۱ درجه و ۴۴ دقیقه تا ۵۱ درجه و ۵۱ دقیقه طول شرقی و ۲۹ درجه و ۳۲ دقیقه و ۳۰ ثانیه عرض شمالی، یک دریاچه به نام فامور یا همان پریشان قرار گرفته بود. یک تالاب به وسعت تقریبی ۴۳۰۰ هکتار که ۸۲۰ متر از سطح دریا فاصله داشت و آبش شیرین بود، اما قابل آشامیدن نه! این دریاچه در بخش جره و بالاده شهرستان کازرون واقع شده و اسمش را از کوه فامور که در شمال شرقی اش قرار دارد، گرفته است. البته با اسم های دیگری مثل مور، شور، کازرون، یون و پریشم هم شناخته می شد. حوضه آبریز این دریاچه حدود ۲۶۶.۵ کیلومتر مربع بود و آبش از آبراهه هایی که از کوه فامور سرچشمه می گرفتند و همچنین منابع زیرزمینی تأمین می شد. همین ویژگی ها باعث شده بود تا این دریاچه در کنوانسیون رامسر به عنوان یک تالاب بین المللی به ثبت برسد و جزو مناطق حفاظت شده مهم کشورمان باشد.

تصور کنید که در گذشته ای نه چندان دور، این دریاچه مرکز زندگی و فعالیت بود. مردم محلی از طریق ماهیگیری، دامداری و گردشگری امرار معاش می کردند. تفریحاتی مثل قایق سواری، ماهیگیری و عکاسی در کنار سواحل پر از نیزار، بخشی جدایی ناپذیر از زندگی اهالی و جاذبه ای برای گردشگران به حساب می آمد. دریاچه پریشان، به خاطر موقعیت خاصش، حتی به عنوان یکی از بخش های مثلث گردشگری غرب استان فارس هم شناخته می شد؛ مثلثی که دشت ارژن و دره چوگان دو ضلع دیگرش بودند و مسئولان استان تلاش می کردند آن را به عنوان یک ژئوپارک مهم به ثبت برسانند. این منطقه دیدنی تلفیقی از اقلیم های کوهستانی سرد و گرم و خشک کویری بود که تنوع زیستی شگفت انگیزی را در خود جای داده بود. اما حالا، از آن همه شکوه و رونق، جز خاطره و حسرت باقی نمانده است.

عوامل طبیعی: دست سرنوشت یا آغاز هشدار؟

بعضی وقت ها فکر می کنیم طبیعت خودش بلایی سر خودش می آورد، اما در مورد دریاچه پریشان، نمی شود همه چیز را گردن طبیعت انداخت. بله، عوامل طبیعی نقش داشتند، اما نه به تنهایی. این عوامل بیشتر شبیه زنگ هشدارهایی بودند که ما بهشون بی توجهی کردیم.

خشکسالی های متوالی و کاهش بارش

در سال های اخیر، کشور ما، و به خصوص منطقه فارس، با خشکسالی های پی درپی دست و پنجه نرم کرده. این خشکسالی ها یعنی چی؟ یعنی میزان بارندگی سالانه اونقدر کم شده که حتی به اندازه نرمال هم نیست، چه برسه به اینکه بخواد آب دریاچه رو تأمین کنه. وقتی به آمار و ارقام نگاه می کنیم، می بینیم که در حوضه آبریز دریاچه فامور، سال به سال میزان بارش کمتر و کمتر شده. این کاهش بارندگی، به صورت مستقیم روی ورودی آب دریاچه از طریق رواناب ها و چشمه های فصلی تأثیر گذاشته. کمتر بارون میاد، کمتر آب از کوه ها سرازیر میشه و کمتر چشمه ها پرآب میشن. خلاصه، ورودی آب به دریاچه از اون چیزی که باید باشه، خیلی کمتره.

افزایش دما و تبخیر شدید

یک عامل طبیعی دیگه که خیلی تأثیرگذار بوده، بالا رفتن دمای هواست. می دونید که منطقه کازرون و اطرافش، یک منطقه گرم و خشکه. حالا تصور کنید که میانگین دما در فصول گرم، همینطور داره بالا میره. وقتی دما بالا میره، پدیده تبخیر هم شدیدتر میشه، مخصوصاً برای دریاچه های کم عمقی مثل فامور. یعنی حتی اگه آبی هم وارد دریاچه بشه، به خاطر گرمای زیاد و تابش آفتاب، خیلی سریع تبخیر میشه و از بین میره. اگه نرخ تبخیر رو با نرخ بارش و ورودی آب مقایسه کنیم، می بینیم که تبخیر خیلی بیشتر از ورودی آبه. این یعنی حتی اگه بارندگی هم کمی بیشتر بشه، گرمای هوا اجازه نمیده که آب توی دریاچه بمونه و سطح آب رو بالا ببره. این چرخه معیوب، خودش به تنهایی می تونه باعث خشکی دریاچه بشه، چه برسه به اینکه عوامل انسانی هم بهش اضافه بشن.

عوامل انسانی: زخم هایی بر پیکر تالاب

راستش رو بخواین، اگه بخوایم ریشه ی اصلی این فاجعه رو پیدا کنیم، باید بریم سراغ دست خودمون. ما آدما، خواسته یا ناخواسته، زخم های عمیقی روی پیکر این تالاب زدیم که حالا نتیجه اش شده این خشکی و بیابان. این عوامل انسانی، شاید مهمترین قسمت این پازل غم انگیز باشن.

بهره برداری بی رویه از منابع آب زیرزمینی (قلب تپنده بحران)

اینجا واقعاً قلب بحرانه! سفره های آب زیرزمینی، شریان حیاتی دریاچه فامور بودن. این دریاچه عمدتاً از طریق چشمه های کارستی (غارها و مجاری زیرزمینی که آب رو به سطح زمین میارن) تغذیه می شد. حالا چی شد؟

حفر چاه های مجاز و غیرمجاز کشاورزی

در اطراف دریاچه پریشان، به خصوص در سال های اخیر، تعداد چاه های کشاورزی، چه اونایی که مجوز داشتن و چه اونایی که بدون مجوز حفر شدن، سر به فلک کشیده. این چاه ها مثل یک پمپ غول پیکر عمل می کنن و آب رو از سفره های زیرزمینی بیرون می کشن. وقتی آب زیرزمینی افت می کنه، دیگه آبی به اون چشمه های کارستی نمی رسه و در نهایت، ورودی اصلی دریاچه خشک میشه. این یعنی، درست مثل وقتی که خون به قلب نرسه، دریاچه هم کم کم از کار میفته. تخمین زده میشه که هزاران چاه، آب این منطقه رو می بلعند و اجازه نمیدن آب به مسیر طبیعی خودش برسه.

گسترش اراضی کشاورزی و الگوی کشت نامناسب

کشاورزی در منطقه، طی دهه های اخیر خیلی گسترش پیدا کرده. اراضی جدیدی زیر کشت رفته و خیلی از محصولات، مثل مرکبات، گوجه فرنگی و حتی بعضاً برنج، نیاز آبی فوق العاده بالایی دارن. تصور کنید برای هر هکتار مزرعه برنج یا باغ مرکبات، چقدر آب باید مصرف بشه؟ این نیاز آبی بالا، کشاورزا رو مجبور می کنه که بیشتر چاه بزنن و بیشتر آب بکشن. یک چرخه معیوب که هر سال وضعیت رو بدتر می کنه. آبیاری غرقابی (سنتی) هم که جای خود دارد و هدررفت آب در این روش، بیداد می کند.

تأثیر بر چشمه های کارستی

چشمه های کارستی که گفتیم، دقیقاً همین بلا سرشون اومده. با افت سطح آب زیرزمینی، این چشمه ها که رگ های حیاتی دریاچه بودن، یکی پس از دیگری خشک شدن. آب دیگه از دل زمین نمی جوشه و دریاچه بی آب می مونه. این واقعا مثل از کار افتادن سیستم تنفسی یک موجود زنده است.

تأثیر فعالیت های صنعتی و عمرانی

فقط کشاورزی نبود که دریاچه رو تهدید می کرد، فعالیت های صنعتی و عمرانی هم در این داستان نقش داشتن.

نیروگاه سیکل ترکیبی کازرون

نیروگاه سیکل ترکیبی کازرون که در فاصله نسبتاً نزدیکی از دریاچه ساخته شد، خودش مصرف کننده آب قابل توجهی بود. بله، مسئولان نیروگاه میگن که آب مورد نیازشون رو از چاه هایی خارج از حوضه مستقیم دریاچه تأمین می کنن، اما نباید فراموش کرد که همه این چاه ها از یک سفره آب زیرزمینی بزرگتر استفاده می کنن که در نهایت به هم متصلن. برداشت آب برای خنک سازی توربین ها، به هر حال به افت سطح آب زیرزمینی منطقه کمک می کنه. از طرفی، گرمای زیادی که این نیروگاه تولید می کنه، چه مستقیم و چه غیرمستقیم، باعث افزایش تبخیر از سطح زمین و حتی دریاچه میشه. یعنی یک گرمخانه بزرگ که آب رو به هوا می فرسته.

عملیات راه سازی و جاده سازی

باور نکردنیه، اما حتی جاده سازی هم می تونه به یک دریاچه آسیب بزنه. حین عملیات راه سازی در اطراف دریاچه، متاسفانه شاهد تخریب نیزارهای اطراف بودیم. نیزارها نقش مهمی در پایداری اکوسیستم تالاب دارن؛ هم از فرسایش خاک جلوگیری می کنن، هم پناهگاه حیات وحش هستن و هم به نوعی آب رو فیلتر می کنن. حتی گزارش هایی از سوزاندن این نیزارها برای باز کردن مسیرها وجود داره. این تخریب ها، مسیرهای طبیعی آبراهه ها رو هم به هم زد و دیگه آب به راحتی به دریاچه نمی رسید. از همه بدتر، تردد وسایل نقلیه سنگین از بستر خشک شده دریاچه، باعث فشرده شدن خاک و تغییر بستر تالاب شد که این خودش جلوی جذب آب رو می گیره و به پدیده فرونشست زمین هم کمک می کنه.

مدیریت نادرست و ضعف نظارت

اینجا دیگه بحث طبیعت و صنعت نیست، بحث تصمیمات و مدیریت انسانیه که واقعاً جای تأسف داره.

چرای بی رویه دام ها

یکی دیگه از مشکلات، چرای بی رویه دام ها در اطراف و حتی در بستر خشک شده دریاچه بود. وقتی دام ها بدون نظارت و کنترل در یک منطقه چرا می کنن، پوشش گیاهی رو از بین می برن. این پوشش گیاهی، مثل یک چتر محافظتی برای خاک عمل می کنه و جلوی فرسایش رو می گیره. وقتی پوشش گیاهی از بین بره، خاک فرسوده میشه، خاصیت جذب آبش رو از دست میده و کم کم منطقه به سمت بیابان شدن میره. این یعنی حتی اگه بارندگی هم اتفاق بیفته، خاک نمی تونه آب رو نگه داره.

عدم اجرای قوانین و مقررات

ما قوانین و مقررات خوبی داریم، اما مشکل اینجاست که در خیلی موارد، اون ها به درستی اجرا نمیشن. عدم ممانعت از حفر چاه های غیرمجاز، عدم نظارت بر الگوی کشت کشاورزان و عدم برخورد جدی با متخلفین، همه این ها دست به دست هم دادن تا وضعیت دریاچه روز به روز بدتر بشه. وقتی یک نظارت قوی نباشه، هر کسی به فکر منافع خودش میفته و نتیجه اش میشه یک فاجعه زیست محیطی.

ناکارآمدی طرح های احیا

حتی اگه طرح هایی برای احیای دریاچه پیشنهاد شده باشه، متاسفانه بیشترشون یا نیمه کاره موندن یا اصلاً اجرا نشدن. این نشون میده که یک اراده قوی و یک برنامه جامع و بلندمدت برای نجات دریاچه وجود نداشته یا اگه بوده، موفق نبوده. احیای یک تالاب به این بزرگی، نیاز به هماهنگی و تلاش از طرف همه نهادها و مردم داره.

آتش سوزی های عمدی یا سهوی

گزارش هایی از آتش سوزی نیزارها و پوشش گیاهی اطراف دریاچه هم وجود داره. این آتش سوزی ها، چه عمدی باشن برای تصرف زمین و چه سهوی، ضربه بزرگی به اکوسیستم تالاب وارد می کنن و روند بیابان زایی رو سرعت می بخشن. این کار مثل اینه که خودمون، ریه های طبیعت رو به آتش بکشیم.

فرونشست زمین

فرونشست زمین یک پدیده وحشتناکه که مستقیم با برداشت بی رویه آب زیرزمینی در ارتباطه. وقتی آب از زیر زمین کشیده میشه، لایه های خاک و سنگ که قبلاً توسط آب حمایت می شدن، متراکم میشن و سطح زمین پایین میاد. این پدیده در اطراف دریاچه فامور هم اتفاق افتاده و تأثیرش روی بستر دریاچه رو دست کم نگیرید. وقتی زمین فرونشست می کنه، ژئومورفولوژی منطقه تغییر می کنه؛ یعنی شکل طبیعی زمین دگرگون میشه. این تغییرات می تونه در مسیرهای طبیعی آب اختلال ایجاد کنه، باعث بشه آب نتونه به درستی در بستر دریاچه جمع بشه یا حتی رواناب ها رو به سمت های دیگه ای هدایت کنه. اینجوری، حتی اگه آبی هم وارد منطقه بشه، به خاطر تغییرات بستر زمین، دیگه نمی تونه به شکل یک دریاچه پایدار باقی بمونه.

دریاچه پریشان، نگین فیروزه ای فارس، قربانی ترکیبی مرگبار از خشکسالی و بهره برداری بی رویه انسان از منابع آبی زیرزمینی شد. این فاجعه نشان می دهد چگونه بی توجهی به طبیعت، می تواند شریان های حیاتی یک منطقه را قطع کند.

پیامدهای فاجعه بار خشکی دریاچه فامور

خشک شدن دریاچه پریشان، فقط به معنای از دست دادن یک پهنه آبی نیست؛ این یک فاجعه زنجیره ایه که پیامدهاش دامن خیلی چیزها رو گرفته و خواهد گرفت. انگار که یک بیماری خطرناک به جان منطقه افتاده و داره همه چیز رو از بین می بره.

پیامدهای زیست محیطی

اول از همه، اکوسیستم منطقه کاملاً بهم ریخته. ماهی هایی که فقط توی این دریاچه زندگی می کردن، مثل ماهی زردک یا پرک، حالا دیگه نیستن. لاک پشت ها و دوزیستان هم سرنوشت غم انگیزی پیدا کردن. پرندگان مهاجر که سال ها این دریاچه مقصدشون بود، حالا دیگه جایی برای فرود و استراحت ندارن و مسیرشون رو عوض کردن. این یعنی یک نابودی کامل برای تنوع زیستی منطقه. از طرف دیگه، وقتی دریاچه خشک میشه، بسترش به یک منبع عظیم گرد و غبار و نمک تبدیل میشه. طوفان های گرد و غبار نمکی، هوای منطقه رو آلوده می کنن، روی محصولات کشاورزی می شینن و برای سلامت مردم محلی هم مشکلات جدی ایجاد می کنن. اینجوری، آرام آرام، منطقه به سمت بیابان زایی کامل پیش میره و اقلیم محلی هم تغییر می کنه؛ یعنی گرم تر و خشک تر میشه و این چرخه معیوب ادامه پیدا می کنه.

پیامدهای اجتماعی و اقتصادی

فقط محیط زیست نیست که آسیب می بینه، زندگی مردم هم تحت تأثیر قرار گرفته. روستاییانی که سال ها از طریق ماهیگیری، کشاورزی در دشت های اطراف دریاچه و حتی جذب گردشگر امرار معاش می کردن، حالا دیگه منبع درآمدی ندارن. این یعنی نابودی معیشت برای هزاران نفر. وقتی کار نیست، مردم مجبور میشن زادگاهشون رو ترک کنن و به شهرهای بزرگتر مهاجرت کنن؛ پدیده ای که خودش باعث مشکلات اجتماعی زیادی میشه. از طرفی، مشکلات بهداشتی ناشی از گرد و غبار و آب آلوده (در صورت وجود آب های راکد کم) هم به این ها اضافه میشه. خلاصه، خشکی دریاچه پریشان، یک زخم عمیق روی پیکر اجتماع و اقتصاد منطقه هم ایجاد کرده است.

چشم انداز آینده و راهکارهای احتمالی (مختصر و واقع بینانه)

با این وضعیت اسفناک، این سوال همیشه توی ذهن آدم میچرخه که: آیا واقعاً امیدی به احیای دریاچه پریشان هست؟ راستش رو بخواین، برگردوندن دریاچه به حالت اولش، کار آسونی نیست و شاید حتی غیرممکن باشه. اما ناامیدی هم فایده ای نداره. میشه با یک مدیریت درست و جامع، حداقل جلوی بدتر شدن اوضاع رو گرفت و شاید در بلندمدت، بخش هایی از زندگی رو به این منطقه برگردوند.

ضرورت مدیریت جامع آبخیزداری

قدم اول، مدیریت جامع آبخیزداریه. این یعنی چی؟ یعنی باید تمام منابع آب در منطقه، از چاه های زیرزمینی گرفته تا رواناب ها و چشمه ها، به صورت یکپارچه و هوشمندانه مدیریت بشن.

• کنترل دقیق چاه های مجاز و مسدود کردن چاه های غیرمجاز: این شاید مهمترین گام باشه. باید جلوی برداشت بی رویه از آب های زیرزمینی گرفته بشه. چاه های غیرمجاز باید مسدود بشن و برای چاه های مجاز هم سهمیه بندی جدی در نظر گرفته بشه.
• تغییر الگوی کشت به محصولات با نیاز آبی کمتر: کشاورزان باید به سمت کاشت محصولاتی برن که آب کمتری مصرف می کنن. مثلاً به جای برنج یا مرکبات با نیاز آبی بالا، روی کشت محصولات مقاوم به خشکی تمرکز بشه.
• استفاده از سیستم های نوین آبیاری: آبیاری سنتی (غرقابی) باید به طور کامل کنار گذاشته بشه و کشاورزان به سمت آبیاری قطره ای یا تحت فشار هدایت بشن تا مصرف آب به حداقل برسه.
• جلوگیری از ساخت و ساز و بهره برداری غیرمجاز در حریم دریاچه: حریم تالاب باید به شدت حفاظت بشه و هرگونه ساخت و ساز یا فعالیتی که به بستر و اکوسیستم تالاب آسیب می زنه، ممنوع بشه.

نیاز به همکاری ملی و محلی

نجات دریاچه پریشان، فقط وظیفه یک نهاد یا یک دولت محلی نیست. این یک مسئولیت ملیه که نیاز به همکاری همه جانبه داره. دولت، سازمان های محیط زیست، سازمان های مردم نهاد، دانشگاهیان و از همه مهمتر، خود جوامع محلی باید دست به دست هم بدن. مردم محلی که بیشتر از همه از خشکی دریاچه متضرر شدن، باید در فرآیند احیا مشارکت فعال داشته باشن و آموزش های لازم رو ببینن. این یک کار تیمی بزرگه که اگه با اراده قوی و دانش کافی پیش بره، شاید بتونیم در آینده، بخشی از شکوه گذشته دریاچه رو دوباره ببینیم؛ هرچند که شاید هیچ وقت مثل قبل نشه.

نتیجه گیری

دریاچه فامور یا همان پریشان، متاسفانه دیگر آن دریاچه پرآب و زنده گذشته نیست. این تالاب بین المللی که زمانی نگین فارس بود، حالا به یک بیابان خشک تبدیل شده و این فاجعه، حاصل یک داستان غم انگیز از تداخل عوامل طبیعی و انسانی است. بله، خشکسالی های پی درپی و افزایش دما در سالیان اخیر، نقش مهمی در کاهش ورودی آب و افزایش تبخیر داشته اند. اما راستش را بخواهید، بیشترین سهم در این نابودی، گردن خود ماست؛ گردن بهره برداری بی رویه از منابع آب زیرزمینی با حفر بی شمار چاه های کشاورزی، گسترش بی رویه اراضی زراعی با الگوی کشت پرمصرف آب، و حتی فعالیت های صنعتی مثل نیروگاه کازرون که با مصرف آب و گرمای تولیدی، مزید بر علت شد. مدیریت نادرست، ضعف نظارت بر قوانین و مقررات، چرای بی رویه دام ها و حتی آتش سوزی نیزارها، همه و همه زخم های عمیقی بر پیکر این تالاب زدند و پدیده فرونشست زمین هم آخرین میخ را بر تابوت آن کوبید.

پیامدهای این خشکی فقط به طبیعت محدود نمی شود؛ نابودی اکوسیستم، افزایش طوفان های گرد و غبار نمکی و بیابان زایی، تنها گوشه ای از آثار زیست محیطی هستند. از آن سو، معیشت روستاییان نابود شده، مهاجرت ها افزایش یافته و مشکلات اجتماعی و بهداشتی سر برآورده اند. داستان دریاچه پریشان، یک درس تلخ و مهم برای همه ماست. این فاجعه، آینه ای است که بی تدبیری و بی توجهی ما به طبیعت را نشان می دهد. اگر نمی خواهیم سایر تالاب ها و منابع آبی کشورمان به سرنوشت پریشان دچار شوند، باید هرچه سریع تر به خودمان بیاییم. نیاز به یک مدیریت پایدار و جامع منابع آبی، تغییر اساسی در الگوی مصرف آب، نظارت قاطعانه بر حفر چاه ها و همکاری ملی و محلی برای احیای اکوسیستم های آسیب دیده، از نان شب واجب تر است. شاید دیگر نتوان پریشان را به شکوه گذشته اش بازگرداند، اما می توانیم از این تجربه تلخ درس بگیریم و جلوی فجایع مشابه را بگیریم.

سوالات متداول

دریاچه فامور (پریشان) در حال حاضر چه وضعیتی دارد؟

در حال حاضر دریاچه فامور به طور کامل یا تقریباً کامل خشک شده و به یک بستر باتلاقی یا بیابانی تبدیل شده است. تنها در زمان بارش های بسیار شدید ممکن است مقادیر اندکی آب در آن جمع شود که به سرعت تبخیر می شود.

مهمترین عوامل انسانی مؤثر بر خشکی دریاچه فامور چیست؟

مهمترین عوامل انسانی شامل حفر بی رویه چاه های مجاز و غیرمجاز کشاورزی، گسترش اراضی کشاورزی و الگوی کشت نامناسب (به خصوص محصولات پرآب بر)، فعالیت نیروگاه سیکل ترکیبی کازرون (مصرف آب و افزایش تبخیر) و مدیریت نادرست منابع آبی و عدم نظارت بر قوانین است.

نقش خشکسالی های طبیعی در خشک شدن این دریاچه چقدر است؟

خشکسالی های متوالی و کاهش بارش های سالانه یک عامل طبیعی مهم در خشک شدن دریاچه بوده است، اما این عامل در ترکیب با عوامل انسانی، به خصوص برداشت بی رویه آب زیرزمینی، باعث تشدید بحران و خشکی کامل دریاچه شده است.

آیا نیروگاه کازرون در خشکی دریاچه فامور مؤثر بوده است؟

بله، نیروگاه کازرون با برداشت آب از سفره های زیرزمینی منطقه برای خنک سازی و همچنین افزایش دمای محیط که منجر به تبخیر بیشتر می شود، در خشکی دریاچه فامور مؤثر بوده است.

خشکی دریاچه فامور چه تأثیری بر زندگی مردم محلی داشته است؟

خشکی دریاچه باعث نابودی معیشت مردم محلی (کشاورزی، دامداری، ماهیگیری و گردشگری)، افزایش مهاجرت، بروز مشکلات اجتماعی و بهداشتی ناشی از گرد و غبار و تغییرات محیطی شده است.

آیا امکان احیای کامل دریاچه فامور وجود دارد؟

احیای کامل دریاچه فامور به حالت گذشته بسیار دشوار و شاید غیرممکن به نظر می رسد، اما با مدیریت جامع آبخیزداری، کنترل جدی چاه ها، تغییر الگوی کشت و همکاری ملی و محلی، می توان امید داشت که بخشی از اکوسیستم آن احیا شود و از بدتر شدن اوضاع جلوگیری کرد.

نام دیگر دریاچه فامور چیست و در کدام استان قرار دارد؟

نام دیگر دریاچه فامور، دریاچه پریشان است و در استان فارس، شهرستان کازرون قرار دارد.