قلعه والی ایلام

قلعه والی ایلام یک اثر بی نظیر از دوران قاجار است که برخلاف تصور رایج، نه یک دژ نظامی، بلکه عمارت مسکونی-حکومتی چشم نواز و دلنشینی در قلب ایلام است. این قلعه حالا به عنوان موزه مردم شناسی استان، درهای خود را به روی شما باز کرده تا از نزدیک با تاریخ و فرهنگ غنی ایلام آشنا شوید. چه حسی بهتر از این؟

اگر فکر می کنید قلعه ها فقط برج و باروهای سنگی و دیوارهای بلند و ترسناک دارند، وقتش رسیده که تمام تصورات قبلی تان را کنار بگذارید و آماده یک تجربه متفاوت شوید. قلعه والی ایلام، قصه خودش را دارد، قصه یک عمارت باشکوه و در عین حال ساده که در دل شهر زیبای ایلام جا خوش کرده است. این بنای دلربا، با معماری خاص دوره قاجار و حیاط سرسبز و آرامش بخش، نه تنها یک یادگار تاریخی است، بلکه گنجینه ای از فرهنگ و هویت مردمان ایلامی را در خود پنهان کرده. بیایید با هم به این سفر هیجان انگیز برویم و قدم به قدم قلعه والی را کشف کنیم؛ از رازهای نهفته در دل دیوارهایش تا قصه های مردمی که روزگاری در کنارش زندگی کرده اند. این مقاله، راهنمای جامع شما برای برنامه ریزی یک بازدید کامل و لذت بخش از این قلعه قاجاری ایلام است.

چرا قلعه والی ایلام مقصدی بی نظیر برای سفر است؟

اصلاً چرا باید از بین این همه جاهای دیدنی ایلام، قلعه والی ایلام را برای سفر انتخاب کنیم؟ راستش را بخواهید، این قلعه آنقدر ویژگی های منحصر به فرد دارد که هر کدامشان به تنهایی دلیلی برای یک بازدید فراموش نشدنی هستند. بیایید نگاهی عمیق تر به دلایلش بیندازیم:

همزیستی تاریخ و فرهنگ

یکی از اولین و جذاب ترین دلایل، فرصت بی نظیری است که این قلعه به شما می دهد تا با تاریخ و فرهنگ یکجا روبه رو شوید. اینجا فقط یک بنای قدیمی نیست؛ قلعه والی شما را به طور مستقیم به حال و هوای زندگی دوره قاجار می برد و همزمان، از طریق موزه مردم شناسی اش، با آداب و رسوم اصیل و زندگی روزمره مردم ایلام آشنا می کند. تصور کنید در راهروهایی قدم می زنید که روزگاری والی پشتکوه در آن ها رفت وآمد می کرده و در عین حال، نمایشگاه هایی را می بینید که صنایع دستی و سبک زندگی نیاکان این دیار را به تصویر می کشند. این همزیستی، تجربه ای عمیق و پربار را برایتان رقم می زند.

شاهکار معماری ساده و در عین حال باشکوه

معماری قلعه والی واقعاً تافته ای جدابافته است. اینجا از تزئینات پر زرق و برق و شلوغ خبری نیست. این بنا یک شاهکار از سادگی و ظرافت است. جزئیات هنرمندانه، تقارن چشم نواز و استفاده هوشمندانه از مصالح بومی، قلعه را به نمادی از هنر و خلاقیت معماران قاجار تبدیل کرده. پنجره های مشبک رنگی (اورسی)، گچ بری های ظریف، حوض آبی که در میان حیاط می درخشد و ستون های دایره ای، همه و همه حس آرامش و زیبایی را به شما منتقل می کنند. حتی اگر خیلی هم با معماری آشنا نباشید، از دیدن این همه سلیقه و هنر لذت خواهید برد.

موزه مردم شناسی ایلام: فرصتی برای غواصی در ریشه های فرهنگی منطقه

قلعه والی امروزه میزبان موزه مردم شناسی ایلام است؛ موزه ای که به معنای واقعی کلمه یک گنجینه فرهنگی محسوب می شود. اینجا می توانید غرق در ریشه های اصیل فرهنگی این منطقه شوید. از لباس های محلی اقوام مختلف (عرب، لک، لر) گرفته تا بازسازی صحنه هایی از عروسی های سنتی، زندگی در سیاه چادرها و حرفه های قدیمی مثل نمدمالی، جاجیم بافی و کشاورزی. این موزه فرصتی بی نظیر است تا نه فقط تاریخ، بلکه روح و هویت ایلام را بشناسید و با خودتان ببرید. هر گوشه اش داستانی دارد که منتظر شماست تا آن را کشف کنید.

موقعیت مرکزی و دسترسی آسان

یکی دیگر از مزیت های بزرگ قلعه والی ایلام، موقعیت عالی آن در قلب شهر است. این یعنی دسترسی به آن فوق العاده راحت است. شما می توانید به راحتی با وسایل نقلیه عمومی یا تاکسی به آنجا برسید. این موقعیت مرکزی همچنین این امکان را به شما می دهد که بازدید از قلعه را با گشت و گذار در دیدنی های ایلام و سایر جاذبه های گردشگری استان ایلام ترکیب کنید و یک برنامه سفر هیجان انگیز و کامل برای خودتان بچینید.

فضایی آرامش بخش و الهام بخش

برای عکاسان و تولیدکنندگان محتوا، قلعه والی یک لوکیشن بی نظیر با فضایی آرام و پر از سوژه های دیدنی است. نورپردازی طبیعی، جزئیات معماری، و حیاط سرسبز، هر کدام می توانند الهام بخش عکس های هنری و جذاب باشند. حتی اگر صرفاً به دنبال مکانی برای تأمل، آرامش و لذت بردن از زیبایی هستید، فضای قلعه والی با آن حال و هوای قدیمی و دلنشینش، شما را غرق در سکوت و آرامش می کند. واقعاً یک تجربه روحی و بصری فوق العاده است.

سفری به گذشته: تاریخچه قلعه والی ایلام و روایت بانی آن

برای درک عظمت و زیبایی قلعه والی ایلام، باید سفری کوتاه به گذشته داشته باشیم و با داستان ساخت و بانی آن آشنا شویم. قصه ای که قدمتش به دوران پرفراز و نشیب قاجار می رسد.

بانی قلعه: غلامرضا خان والی فیلی

این قلعه زیبا به دستور یکی از چهره های مهم و مقتدر دوران قاجار، یعنی غلامرضا خان فیلی ساخته شده است. او والی لرستان پشتکوه بود و به خاطر رشادت ها و فتوحاتش در برابر یاغیان، از ناصرالدین شاه لقب «فتح السلطان» را گرفته بود. مدیریت و تدبیر غلامرضا خان به قدری قوی بود که منطقه پشتکوه ایلام در طول جنگ های مختلف، حتی در زمان جنگ جهانی اول، از هر آسیبی در امان ماند، در حالی که مناطق اطرافش ویران شدند. خلاصه که ایشان شخصیتی کاریزماتیک و مهم در تاریخ این دیار بودند و قلعه والی یادگار همان دوران اقتدار و تدبیر است.

زمان و مکان ساخت

این عمارت باشکوه در سال ۱۳۲۶ هجری قمری ساخته شده است. جایی که قلعه را بنا کردند، روی تپه ای به نام چگا میرک بود که آن زمان به حسین آباد فیلی یا «ده بالا» مشهور بود و حالا در خیابان پاسداران کنونی شهر ایلام قرار دارد. این تپه چندان بلند نیست و ارتفاع کف حیاط قلعه از اطرافش حدود ۳.۵ تا ۴ متر است؛ همین ویژگی به قلعه حالتی باشکوه و در عین حال قابل دسترس داده است.

معماران و سازندگان برجسته

ساخت یک بنای این چنینی، قطعاً بدون حضور استادکاران ماهر ممکن نبوده است. حاج درویش علی کرمانشاهی به عنوان معمار اصلی این اثر هنری، طرح و نقش قلعه را برعهده داشت. اما در کنار او، نام دیگری هم می درخشد: رضاقلی، حجار چیره دستی که مسئولیت کنده کاری ها و جزئیات سنگی بنا را برعهده داشت. می گویند مهارت رضاقلی به قدری بود که نظر غلامرضا خان را به خود جلب کرد و والی به او اعتماد زیادی پیدا کرد؛ تا جایی که در غیاب خود، مسئولیت حفاظت از زنانش را به او می سپرد. این نشان دهنده اهمیت و جایگاه این هنرمند در آن زمان است.

هدف از ساخت

هدف اصلی از ساخت قلعه والی، نه یک دژ نظامی، بلکه اقامتگاه تابستانی برای والی و خانواده اش بود. آب و هوای دلپذیر ایلام در فصل گرم، این منطقه را به انتخابی عالی برای فرار از گرمای تابستان تبدیل کرده بود. به همین دلیل، قلعه والی با آن معماری دلنشین و حیاط سرسبز، محلی برای آرامش و استراحت والی و همراهانش در ماه های گرم سال بود.

فراز و فرودهای تاریخی: از جنگ تا بازسازی

قلعه لرستان پشتکوه، در طول تاریخ فراز و فرودهای زیادی را به خود دیده است. از زمان ساختش تا دوران پهلوی، شاهد تغییر و تحولات زیادی بود. اما یکی از سخت ترین دوران برای این بنا، زمان جنگ تحمیلی بود. متاسفانه قلعه والی ایلام در این دوران به شدت آسیب دید و حدود ۵۰ درصد از آن تخریب شد. این تخریب، زخم عمیقی بر پیکره تاریخ ایلام بود، اما خوشبختانه این پایان راه قلعه نبود.

نوسازی و احیای مجدد

پس از پایان جنگ، تلاش ها برای احیای این اثر ملی شروع شد. در سال ۱۳۶۷ هجری شمسی، با همکاری سازمان میراث فرهنگی و با تلاش های بی وقفه، پروژه بازسازی قلعه آغاز شد و پس از دو سال، در سال ۱۳۶۹ به اتمام رسید. در فرآیند بازسازی، تیم مرمت نهایت دقت را به کار گرفتند تا اصالت و معماری دیرینه بنا حفظ شود. البته برخی تغییرات جزئی، مثل تیرآهن گذاری در سقف ایوان ها برای افزایش استحکام، ناگزیر بود. اما هدف اصلی، برگرداندن قلعه به شکوه گذشته اش بود. پس از این بازسازی ها، قلعه والی در سال ۱۳۸۴ در طرح گنجینه مردم شناسی قرار گرفت و حالا به عنوان موزه مردم شناسی ایلام، درهای خود را به روی بازدیدکنندگان گشوده و داستان های زیادی برای گفتن دارد.

کالبد یک شاهکار: گشتی در معماری باشکوه قلعه والی

وقتی قدم به قلعه والی ایلام می گذارید، محو تماشای جزئیات معماری آن می شوید. اینجا هر گوشه و کناری داستانی از هنر و مهارت معماران دوره قاجار را روایت می کند. بیایید با هم به کالبد این شاهکار نگاهی بیندازیم و بخش های مختلفش را بشناسیم.

معرفی کلی بنا

قلعه والی در زمینی به مساحت حدود ۴۶۸۷ متر مربع ساخته شده و زیربنای آن ۱۴۶۶ متر مربع است. شکل کلی آن تقریباً ذوزنقه ای است که با سادگی، تقارن و ظرافت در طراحی، قلب هر بیننده ای را تسخیر می کند. همانطور که گفتیم، قلعه روی یک تپه قرار گرفته و ارتفاع کف حیاط مرکزی از سطح زمین های اطراف حدود ۳.۵ تا ۴ متر است که به آن جلوه ای باشکوه می دهد.

قلعه والی ایلام شاهکاری از معماری قاجار است که با تلفیق سادگی، تقارن و ظرافت، نه تنها یک بنای تاریخی، بلکه گنجینه ای از هنر و فرهنگ ایلام را در خود جای داده است.

مصالح و تکنیک های ساخت

در ساخت این قلعه، استادکاران از مصالح بومی و مقاوم استفاده کرده اند. اصلی ترین مصالح شامل آجر و در مواردی سنگ (برای کرسی چینی، دیوارهای حائل و ازاره های داخل حیاط) و گچ بوده است. در گذشته، ملات ها عمدتاً گل و آهک بودند، اما در بازسازی های پس از جنگ، برای افزایش استحکام، از ملات ماسه و سیمان هم استفاده شده است.

یکی از نقاط قوت معماری قلعه، تنوع و استحکام قوس هاست. اینجا می توانید انواع قوس های جناقی، نیم دایره ای (حلالی) و حتی قوس های سه قسمتی تزئینی را ببینید. این قوس ها عمدتاً به سبک رومی اجرا شده اند که مقاومت بالایی در برابر فشارها دارند. در اجرای سقف اتاق ها، هدف ایجاد سقفی تقریباً گنبدی شکل از داخل و پشت بامی تخت و یکنواخت از بیرون بوده است. برای رسیدن به این هدف، ابتدا قوس های جناقی را روی پایه های مستحکم اجرا می کردند و سپس با استفاده از تکنیک سه کنج سازی یا طاق چشمه، نمای داخلی سقف را گنبدی شکل می ساختند. فضای بین قوس ها نیز با خرده آجر و مواد سبک پر می شد تا پشت بام کاملاً تخت و هموار باشد.

بخش های اصلی و جزئیات معماری

ورودی های قلعه

قلعه والی سه ورودی دارد. ورودی اصلی و باشکوه آن در ضلع جنوبی قرار گرفته که با ۱۱ پله ۲۰ سانتی متری به اتاق نگهبانی و سپس با ۸ پله دیگر به حیاط مرکزی می رسد. این ورودی به سبک یونانی ساخته شده و از همان ابتدا شما را به عظمت بنا دعوت می کند. دو ورودی دیگر، در ضلع جنوب شرقی و غرب قرار دارند که ورودی های خصوصی تر برای مهمانان یا افراد خاص بوده اند و از طریق راهروهای سرپوشیده به داخل حیاط متصل می شوند.

حیاط مرکزی

همین که از پله ها بالا می روید و وارد حیاط می شوید، چشم انداز وسیع و دلنشین حیاط مرکزی (با مساحتی حدود ۱۳۶۳ متر مربع) شما را مسحور می کند. یک حوض مستطیلی شکل با فواره در مرکز، درختان بلند و کهنسال کاج که سایه دلپذیری بر حیاط می اندازند، و باغچه های سرسبز، همه و همه حس آرامش و طراوت را منتقل می کنند. تقارن کامل ضلع های شرقی و غربی در حیاط، یک هارمونی بصری بی نظیر ایجاد کرده است.

تالار شاه نشین

در ضلع شمالی قلعه، تالار باشکوه شاه نشین قرار دارد که بزرگ ترین اتاق قلعه محسوب می شود. در گذشته، این تالار محل پذیرایی از مهمانان ویژه و جلسات مهم والی بوده است. در وسط تالار، یک حوض کوچک به چشم می خورد که در قدیم با سنگ مرمر تزئین شده بود و در بازسازی ها با کاشی کاری های رنگین جایگزین شد تا نماد چشمه ای که روزگاری در اینجا جاری بوده، زنده بماند. گچ بری های ظریف با نقوش گل و گیاه بر دیوارها و سقف این تالار، زیبایی آن را دوچندان کرده و فضایی سلطنتی و در عین حال آرامش بخش را به وجود آورده است.

اتاق ها و ایوان ها

قلعه والی دارای ۲۰ اتاق بزرگ، ۵ اتاق کوچک، ۴ ایوان و ۲ تراس کوچک در ضلع جنوبی است. بسیاری از اتاق ها به صورت تو در تو ساخته شده اند که ارتباطی سیال و جذاب بین فضاهای داخلی ایجاد می کند. تراس های سرپوشیده در ضلع جنوبی با پنجره های مشبک و شیشه های الوان (اورسی ها)، نور را به زیبایی فیلتر کرده و فضایی دلپذیر را برای نشستن و تماشای حیاط فراهم می کنند. ستون های دایره ای با سرستون های منقوش در ایوان ها، بر شکوه این بخش ها می افزایند.

زیرزمین ها

در سه ضلع شمال، غرب و شرق قلعه، شش زیرزمین وجود دارد که هر کدام حدود ۲ متر ارتفاع دارند. روشنایی این زیرزمین ها به شکل هوشمندانه ای از طریق پنجره های مشبک آجری و رنگی که از داخل حیاط تعبیه شده اند، تأمین می شود. این زیرزمین ها احتمالاً برای نگهداری مواد غذایی یا به عنوان پناهگاه در فصول گرم مورد استفاده قرار می گرفته اند.

برج های نگهبانی

در دو گوشه شمال شرقی و شمال غربی قلعه، دو برج نگهبانی نیم دایره ای به چشم می خورند. این برج ها با کنگره هایی برای دیده بانی، نقش مهمی در امنیت قلعه داشته اند. همچنین، در راهروهای قلعه، طاق نماهایی در دل دیوارها ساخته شده که محل استقرار نگهبانان بوده و امکان نظارت بر ورود و خروج به قلعه را فراهم می کرده است.

سیستم آبرسانی تاریخی: چشمه «بی بی»

یکی از جالب ترین جنبه های معماری قلعه، سیستم آبرسانی قدیمی آن است. در گذشته، آب مورد نیاز قلعه از چشمه «بی بی» قلعه والی که در نزدیکی قلعه قرار داشت، تأمین می شد. این آب با استفاده از تنبوشه ها (لوله های سفالی زیرزمینی) به حیاط مرکزی منتقل می شد و حوض قلعه را پر آب می کرد. هرچند امروزه این چشمه خشک شده، اما در بازسازی ها برای حفظ نماد و یادبود آن، با اجرای لوله کشی، آب در حوض جریان دارد و طراوت گذشته را زنده نگه داشته است. این نشان از دقت و علاقه به حفظ اصالت در مرمت هاست.

تزئینات خاص و هنرهای بکار رفته

قلعه والی ایلام با وجود سادگی کلی، از تزئینات ظریفی بهره برده که به آن زیبایی دوچندان بخشیده است. نرده های مشبک آجری فیروزه ای، قوس های کمانی و تزئینی با کاربندی و کاشی های رنگی در ایوان ها، همگی جلوه ای خاص به بنا می دهند. بقایایی از آینه کاری سقف اتاق ها را هم می توانید در ضلع غربی قلعه مشاهده کنید که نشان از هنر و سلیقه بی نظیر آن دوران دارد. همچنین، سنگ نمای بیرونی با نقوش اسلیمی برجسته، هویت ایرانی-اسلامی بنا را به خوبی به نمایش می گذارد.

قلعه والی امروز: موزه مردم شناسی ایلام، گنجینه ای از فرهنگ و سنت

همانطور که قبلاً هم گفتیم، قلعه والی ایلام از سال ۱۳۸۵ با یک هدف بسیار ارزشمند، فاز اول فعالیت خود را به عنوان موزه مردم شناسی ایلام آغاز کرد. هدف این موزه، چیزی نیست جز معرفی غنای فرهنگی، تاریخی و اجتماعی استان ایلام. این تغییر کاربری، باعث شده که قلعه از یک بنای تاریخی صرف، به فضایی زنده و پویا تبدیل شود که به بهترین شکل، روح و هویت ایلام را به تصویر می کشد.

بخش های اصلی موزه

موزه مردم شناسی قلعه والی، شما را به یک سفر فرهنگی تمام عیار دعوت می کند. اینجا غرفه ها و نمایشگاه های متنوعی وجود دارد که هر کدام گوشه ای از زندگی و آداب و رسوم مردم ایلام را به نمایش می گذارند:

• آئین عروسی سنتی ایلام: یکی از جذاب ترین بخش ها، بازسازی صحنه هایی از آئین های عروسی سنتی در ایلام است که با جزئیات دقیق و پیکره های واقعی، به زیبایی به تصویر کشیده شده اند.
• پوشش اقوام مختلف استان: می توانید با لباس های محلی و رنگارنگ اقوام مختلف ساکن استان ایلام، از جمله عرب، لک و لر آشنا شوید و تفاوت ها و شباهت های فرهنگی آن ها را ببینید.
• سبک زندگی سنتی در سیاه چادرها: یک بخش ویژه به بازسازی زندگی عشایری در سیاه چادرها اختصاص یافته است. این بخش به شما نشان می دهد که مردم ایلام چگونه در گذشته در دل طبیعت زندگی می کردند و با آن خو گرفته بودند.
• حرفه ها و صنایع دستی رایج: غرفه هایی به نمایش صنایع دستی و حرفه های سنتی منطقه، مانند کشاورزی سنتی، خراطی (چوب تراشی)، نمدمالی، چیت سازی، جاجیم بافی و قالی بافی اختصاص دارد. اینجا می توانید ابزارها و نمونه هایی از این هنرها را از نزدیک ببینید و با ظرافت کار دست هنرمندان ایلامی آشنا شوید.
• پیکره های شخصیت های مهم و تأثیرگذار: در بخشی از موزه، پیکره هایی از شخصیت های برجسته و تأثیرگذار منطقه، از جمله غلامرضا خان فیلی، بانی قلعه، به نمایش گذاشته شده اند که به غنای تاریخی موزه می افزاید.
• نمایشگاه های موقت و فصلی: به ویژه در ایام نوروز و مناسبت های خاص، موزه میزبان نمایشگاه های موقت صنایع دستی، موسیقی زنده محلی و حتی فروش شیرینی ها و نان های سنتی ایلام است که فضای موزه را شاداب تر و پرشورتر می کند.

اهمیت موزه

موزه مردم شناسی ایلام بیش از یک نمایشگاه است؛ این موزه نمادی زنده از هویت فرهنگی و تاریخی مردم ایلام است. این گنجینه، نه تنها برای گردشگران و محققان داخلی و خارجی جذابیت دارد، بلکه به نسل های جوان تر کمک می کند تا با ریشه ها و ارزش های فرهنگی خودشان بیشتر آشنا شوند و به آن افتخار کنند. بازدید از این موزه، فرصتی بی نظیر برای ایلام گردی فرهنگی و عمیق تر است.

راهنمای کامل بازدید از قلعه والی ایلام (اطلاعات کاربردی)

خب، حالا که حسابی مجذوب قلعه والی ایلام شدید، وقتشه که تمام جزئیات کاربردی برای یک بازدید بی دغدغه و لذت بخش رو بهتون بگم تا با خیال راحت برنامه ریزی کنید.

آدرس قلعه والی و نحوه دسترسی

پیدا کردن قلعه والی ایلام اصلاً کار سختی نیست، چون این قلعه درست در مرکز شهر ایلام قرار گرفته است. آدرس دقیق قلعه والی اینجاست: ایلام، خیابان پاسداران، روبروی شهرداری.
به خاطر موقعیت مرکزی، دسترسی به قلعه با وسایل نقلیه عمومی مثل اتوبوس های شهری یا تاکسی های گذری بسیار آسان است. می توانید از نقشه های آنلاین هم کمک بگیرید؛ کافیه عبارت قلعه والی ایلام را جستجو کنید تا بهترین مسیر را پیدا کنید و بدون معطلی به این بنای تاریخی برسید.

بهترین زمان بازدید

ایلام یک منطقه کوهستانی است و آب وهوای خاص خودش را دارد. برای اینکه بهترین تجربه را از بازدید از قلعه و همچنین دیدنی های ایلام داشته باشید، این نکات را در نظر بگیرید:

• بهار (فروردین و اردیبهشت): بدون شک، بهار، به خصوص فروردین و اردیبهشت، بهترین زمان برای سفر به ایلام و بازدید از قلعه والی است. آب وهوا در این ماه ها معتدل و خنک است، طبیعت اطراف سرسبز و دل انگیز می شود و تمام شهر در زیباترین حالت خودش قرار دارد. البته یادتان باشد که این زمان شلوغ ترین فصل گردشگری هم هست و ممکن است با حجم بیشتری از مسافران روبرو شوید.
• اواخر شهریور: اگر از شلوغی بهار فراری هستید، اواخر شهریور گزینه عالی ای است. در این زمان گرمای تابستان رو به کاهش می رود و هوای مطبوع کوهستانی دوباره برمی گردد. خلوت تر بودن نسبت به بهار، به شما این امکان را می دهد که با آرامش بیشتری از قلعه و موزه بازدید کنید.
• پاییز و زمستان: در این فصول هوا سردتر می شود و ممکن است بارش برف و باران را تجربه کنید. اگرچه تعداد گردشگران کمتر است و سفر از نظر مالی مقرون به صرفه تر خواهد بود، اما حتماً باید لباس گرم کافی به همراه داشته باشید و برای هوای سرد کوهستانی آماده باشید.

ساعات بازدید قلعه والی و روزهای کاری

قلعه والی و موزه مردم شناسی آن، همه روزه، بجز دوشنبه ها و جمعه ها (و روزهای تعطیل رسمی) آماده استقبال از شما هستند. ساعت کاری این مجموعه معمولاً در دو نوبت است: از ۸ صبح تا ۱۲ ظهر و دوباره از ۲ ظهر تا ۹ شب. بین این دو نوبت، معمولاً دو ساعت برای استراحت کارکنان مجموعه در نظر گرفته می شود. همیشه بهتر است قبل از حرکت، برای اطمینان از ساعات بازدید قلعه والی، با شماره تماس میراث فرهنگی ایلام یا سایت های معتبر گردشگری چک کنید، چون ممکن است تغییرات جزئی در ساعات کاری ایجاد شود.

هزینه ورودی

برای ورود به قلعه والی ایلام و بازدید از موزه مردم شناسی، نیاز به تهیه بلیط ورودی دارید. هزینه آن معمولاً مبلغ ناچیزی است که برای نگهداری و مرمت این اثر ارزشمند صرف می شود.

مدت زمان پیشنهادی برای بازدید

برای اینکه بتوانید تمام بخش های قلعه را با آرامش و دقت کافی ببینید، عکس های یادگاری بگیرید و از موزه مردم شناسی هم به خوبی استفاده کنید، پیشنهاد می کنیم حدود ۱ تا ۲ ساعت از زمان خود را به این بازدید اختصاص دهید. البته این زمان کاملاً بستگی به علاقه شما به تاریخ و فرهنگ دارد و ممکن است برای برخی افراد بیشتر هم طول بکشد.

امکانات رفاهی موجود در قلعه و اطراف

خبر خوب اینکه قلعه والی در منطقه ای مرکزی قرار گرفته و امکانات رفاهی خوبی در دسترس است:

• در داخل مجموعه: سرویس بهداشتی در داخل مجموعه قلعه برای رفاه بازدیدکنندگان تعبیه شده است.
• پوشش شبکه اینترنت: در حوالی قلعه، پوشش شبکه اینترنت موبایل عالی است و می توانید به راحتی عکس ها و تجربیاتتان را به اشتراک بگذارید.
• اطراف قلعه: به دلیل موقعیت مرکزی قلعه، در خیابان پاسداران و کوچه های اطراف، تعداد زیادی رستوران، کافه، فروشگاه و حتی اقامتگاه های مختلف وجود دارد. پس نگران وعده های غذایی یا نیازهای دیگرتان نباشید. می توانید بعد از بازدید از قلعه، به راحتی یک جای خوب برای ناهار یا شام پیدا کنید.

نکاتی برای بازدید بهتر

• کفش راحت: قلعه دارای پله ها و مسیرهای پیاده روی است، پس حتماً کفش راحت بپوشید.
• دوربین عکاسی: قلعه والی با آن معماری زیبا و جزئیات هنری، سوژه های فوق العاده ای برای عکاسی دارد. پس دوربینتان را فراموش نکنید!
• توجه به جزئیات: وقت بگذارید و به جزئیات گچ بری ها، کاشی کاری ها، پنجره های اورسی و حتی نقوش روی سنگ ها دقت کنید. زیبایی قلعه در همین جزئیات نهفته است.
• صرف زمان کافی در موزه: بخش موزه مردم شناسی بسیار غنی است. عجله نکنید و وقت کافی برای آشنایی با فرهنگ و سنت های مردم ایلام اختصاص دهید.

گشت و گذار در اطراف قلعه: جاذبه های دیدنی، رستوران ها و اقامتگاه ها

بازدید از قلعه والی ایلام فقط شروع یک ماجراجویی جذاب در ایلام گردی است. به خاطر موقعیت عالی قلعه در مرکز شهر، شما به راحتی می توانید سایر جاهای دیدنی ایلام، رستوران ها و اقامتگاه ها را هم در برنامه سفرتان بگنجانید. بیایید نگاهی به گزینه های اطرافتان بیندازیم:

جاذبه های دیدنی نزدیک به قلعه والی

همانطور که گفتیم، ایلام شهری پر از زیبایی های طبیعی و تاریخی است. در اطراف قلعه والی، جاذبه های زیادی برای بازدید وجود دارد که می توانید در یک برنامه فشرده از چندین مورد آن ها دیدن کنید:

• پارک کودک ایلام: (حدود ۱.۲ کیلومتر) یک پارک بزرگ و سرسبز، پر از وسایل بازی برای کودکان و فضای مناسب برای استراحت خانواده ها. اگر با فرزندان سفر می کنید، این پارک یک گزینه عالی است.
• پارک سراب (ملت): (حدود ۱.۳ کیلومتر) یکی از پارک های بزرگ و زیبای ایلام که در دامنه کبیرکوه قرار گرفته. فضای دلنشین و طبیعت سرسبز آن، به خصوص در بهار، جان می دهد برای پیاده روی و پیک نیک.
• تپه خرگوشان (تپه شاهد): (حدود ۱.۶ کیلومتر) تپه ای سرسبز و زیبا با طبیعتی نسبتاً بکر که از اکثر نقاط شهر قابل مشاهده است. فرصتی برای کمی کوه پیمایی سبک و لذت بردن از هوای آزاد.
• کاخ فلاحتی ایلام (موزه کشاورزی): (حدود ۲ کیلومتر) بنایی تاریخی متعلق به دوره قاجار که امروزه به موزه کشاورزی تبدیل شده است. اگر به تاریخ کشاورزی و ابزارهای قدیمی علاقه مندید، اینجا برایتان جذاب خواهد بود.
• منطقه جنگلی شش دار: (حدود ۴.۶ کیلومتر) اگر می خواهید از هیاهوی شهر دور شوید و خودتان را در آغوش طبیعت بکر ایلام بیندازید، این منطقه جنگلی با درختان انبوه و هوای مطبوعش، انتخابی عالی است.
• پارک جنگلی چغاسبز: (حدود ۶ کیلومتر) یکی دیگر از مناطق طبیعی زیبا و خوش آب وهوا با انواع درختان و حتی زیستگاه پرندگان کمیاب. بدون نیاز به خروج از شهر، می توانید از طبیعت ناب لذت ببرید.
• کوه قلاقیران: (حدود ۱۲.۶ کیلومتر) نماد شهر ایلام و کوهی باستانی که از دوردست ها خودنمایی می کند. اگر اهل کوهنوردی هستید یا می خواهید یک چشم انداز پانوراما از منطقه داشته باشید، این کوه را در برنامه تان قرار دهید.

پیشنهاد ما این است که با توجه به زمان و علاقه خودتان، بازدید از قلعه والی را با چند مورد از این جاذبه ها ترکیب کنید تا یک سفر پربار و خاطره انگیز به ایلام داشته باشید.

رستوران های نزدیک قلعه والی

بعد از گشت و گذار در قلعه و اطرافش، حتماً دلتان یک غذای خوشمزه می خواهد. خوشبختانه به دلیل موقعیت مرکزی قلعه، رستوران های خوب زیادی در نزدیکی آن پیدا می کنید:

• رستوران و فست فود راز (حدود ۵۵۰ متر)
• رستوران پدر خوب (حدود ۷۵۰ متر)
• رستوران ابوعلی (حدود ۱.۸ کیلومتر)
• کنتاکی فرید (حدود ۱.۳ کیلومتر)
• رستوران سرای شاندیز (حدود ۱.۸ کیلومتر)
• رستوران ضیافت (حدود ۲.۲ کیلومتر)

این ها فقط چند نمونه از گزینه هایی هستند که در نزدیکی قلعه والی برای شکم گردی و صرف غذا می توانید رویشان حساب کنید.

هتل ها و اقامتگاه های نزدیک قلعه والی

برای اقامت هم نگرانی خاصی وجود ندارد. در نزدیکی قلعه والی و در نقاط مختلف شهر ایلام، هتل ها و اقامتگاه های مناسبی برای سلیقه ها و بودجه های مختلف پیدا می شود:

• هتل کربلا (حدود ۱.۵ کیلومتر)
• هتل خلاش (حدود ۱.۶ کیلومتر)
• خانه معلم ایلام (حدود ۲.۶ کیلومتر)
• مهمانسرای ایلام (حدود ۳ کیلومتر)
• هتل زاگرس (حدود ۸ کیلومتر)

علاوه بر این ها، ممکن است در نقاط مختلف استان ایلام، گزینه های اقامتی بوم گردی نیز پیدا کنید که تجربه متفاوتی از سفر را برایتان رقم می زنند. حتماً قبل از سفر، رزرو اقامتگاهتان را قطعی کنید، به خصوص اگر در فصول شلوغی مثل بهار سفر می کنید.

سخن پایانی: ایلام، شهری که با تاریخ و فرهنگ نفس می کشد

راستش را بخواهید، قلعه والی ایلام فقط یک بنای تاریخی نیست؛ این قلعه، قلب تپنده تاریخ و فرهنگ ایلام است که با تمام وجودش قصه روزگاران گذشته را برایمان روایت می کند. از معماری ظریف و باشکوهش که با سادگی عجین شده، تا موزه مردم شناسی اش که گنجینه ای از آداب و رسوم اصیل این دیار است، هر گوشه قلعه والی حرف های زیادی برای گفتن دارد. بازدید از اینجا، نه فقط یک گشت وگذار معمولی، بلکه تجربه ای عمیق و به یادماندنی از همزیستی با تاریخ و فرهنگ یک مرز و بوم است.

ایلام، با آب وهوای کوهستانی دلنشین، طبیعت بکر و سرسبز و مردمی مهمان نواز، واقعاً شهری است که با تاریخ و فرهنگ نفس می کشد. قلعه والی تنها یکی از ستاره های درخشان این شهر است و مطمئن باشید دیدنی های ایلام به همین جا ختم نمی شوند. دعوت می کنم خودتان به این استان زیبا سفر کنید و از نزدیک با تمام زیبایی هایش آشنا شوید. پایتان که به این دیار برسد، مطمئن باشید که قلعه والی تنها شروعی برای داستانی جذاب تر در ایلام خواهد بود؛ داستانی که لحظه به لحظه اش را با جان و دل لمس خواهید کرد.