قوانین بلیط هواپیما برای کودکان

سفر هوایی با کودکان و نوزادان، همیشه چالش های خاص خودش را دارد، اما با اطلاع از قوانین بلیط هواپیما برای کودکان، می توانید سفری راحت و بدون دردسر را تجربه کنید. به طور کلی، نوزادان (زیر ۲ سال) و کودکان (۲ تا ۱۲ سال) در پروازها دسته بندی های قیمتی و قانونی متفاوتی دارند و حتی سفر به صورت تنها برای آنها قواعد ویژه ای دارد. پس با ما همراه باشید تا سیر تا پیاز این قوانین را برایتان بگوییم و خیالتان را از بابت سفر با کوچولوها راحت کنیم.

فکرش را بکنید، یک سفر هیجان انگیز در پیش دارید و دلتان می خواهد همه اعضای خانواده، از کوچک ترینشان گرفته تا بزرگ ترها، از این تجربه لذت ببرند. اما همین که اسم بلیط هواپیما برای کودکان وسط می آید، هزار تا سوال توی ذهنمان رژه می رود؛ آیا نوزاد هم بلیط می خواهد؟ قیمت بلیط کودک چند درصد بزرگسال است؟ اگر قرار است بچه تنها سفر کند، چه مراحلی دارد؟ این ها سوالات رایجی هستند که خیلی از والدین و سرپرست ها با آن ها دست و پنجه نرم می کنند. هدف ما از این مقاله این است که به تمام این سوالات و حتی سوالات ریزتر و پنهان تر، با زبانی ساده و خودمانی جواب بدهیم. می خواهیم یک راهنمای جامع باشیم که هم ابهامات رایج را برطرف کند و هم برای شرایط خاص، راهکارهای عملی ارائه دهد. چه برای اولین بار با کودکتان سفر می کنید، چه دنبال ریزه کاری های پرواز خارجی با بچه ها هستید، یا حتی می خواهید کودک تان بدون همراه پرواز کند، این مقاله به دردتان می خورد. آماده اید تا سفر هوایی با کوچولوها را به تجربه ای شیرین و خاطره انگیز تبدیل کنیم؟ پس بزن بریم!

دسته بندی سنی در پروازها و تاثیر آن بر بلیط: بچه ها چند ساله اند؟

وقتی پای سفر هوایی پیش می آید، سن مسافر اهمیت زیادی پیدا می کند، مخصوصاً اگر آن مسافر کوچولو باشد. ایرلاین ها معمولاً بر اساس سن، مسافران را به چند گروه تقسیم می کنند که هر کدام قوانین و نرخ بلیط مخصوص به خودشان را دارند. بیایید با هم ببینیم این دسته بندی ها چطورند و چه تاثیری روی بلیط شما می گذارند.

نوزادان (Infants: ۰ تا ۲ سال): کوچولوهای پروازی!

اول از همه می رسیم به شیرین ترین مسافرهای پرواز، یعنی نوزادان! خب، شاید فکر کنید که نوزاد که صندلی جداگانه اشغال نمی کند، پس چرا باید برایش بلیط بگیریم؟ جواب این سوال هم به بحث امنیت برمی گردد و هم به قوانین بین المللی و بیمه. ایرلاین ها موظف اند لیست کامل مسافرها را داشته باشند و حتی برای نوزادان هم باید یک «بلیط» صادر شود، حتی اگر روی پای شما بنشینند. این بلیط در واقع بیشتر برای پوشش بیمه ای و رعایت قوانین ایمنی است.

قیمت بلیط هواپیما برای نوزادان معمولاً خیلی کمتر از بزرگسالان است، در حد ۱۰ تا ۱۵ درصد نرخ بلیط بزرگسال. این مبلغ بیشتر بابت حق بیمه و خدماتی مثل کمربند ایمنی مخصوص نوزاد و یا امکان استفاده از گهواره های مخصوص (که باید از قبل رزرو شود) دریافت می شود. پس اگر نوزادتان کمتر از دو سال دارد و قرار است روی پای شما بنشیند، هزینه زیادی بابت بلیطش پرداخت نخواهید کرد. اما اگر دوست دارید نوزادتان هم یک صندلی مستقل داشته باشد (که البته هزینه اش هم اندازه یک بلیط کودک یا حتی بزرگسال می شود)، باید از قبل با ایرلاین هماهنگ کنید و بلیط کامل برایش بگیرید.

نکته مهم اینجاست که اکثر ایرلاین ها برای پرواز نوزادان، یک حداقل سن تعیین می کنند. معمولاً این سن ۷ روز است، اما در برخی موارد با ارائه گواهی پزشکی، نوزادان ۲ روزه هم می توانند پرواز کنند. یادتان باشد قبل از سفر حتماً این موضوع را با ایرلاین چک کنید. برای راحتی نوزاد در طول پرواز، مخصوصاً موقع تیک آف و لندینگ که فشار گوش تغییر می کند، شیر دادن، استفاده از پستانک یا حتی قورت دادن آبنبات می تواند خیلی کمک کننده باشد. از طرفی، لباس راحت و چند لایه برای نوزاد انتخاب کنید تا دمای بدنش تنظیم شود.

کودکان (Children: ۲ تا ۱۲ سال): مسافرهای مستقل کوچک

بعد از نوزادان، نوبت به کودکان ۲ تا ۱۲ سال می رسد. این گروه سنی دیگر باید مثل بزرگسالان یک صندلی مستقل برای خودشان داشته باشند. پس برایشان بلیط هم باید بگیرید، بلیطی که صندلی مجزا برایشان رزرو می کند.

خیلی از والدین دوست دارند برای ایمنی بیشتر، صندلی ماشین کودک (Car Seat) خودشان را داخل هواپیما بیاورند. این کار در اکثر ایرلاین ها مجاز است، اما شرط و شروطی دارد. صندلی کودک باید استانداردهای هوایی را داشته باشد و روی صندلی هواپیما فیکس شود. حتماً قبل از پرواز با ایرلاین چک کنید که آیا اجازه حمل و استفاده از صندلی شخصی را می دهند یا خودشان صندلی مخصوص کودک دارند. این موضوع به خصوص در پروازهای طولانی می تواند برای راحتی و ایمنی کوچولوها خیلی مفید باشد.

دامنه قیمت بلیط هواپیما برای کودکان در این رده سنی متفاوت است و بستگی به نوع پرواز (سیستمی یا چارتر) و ایرلاین دارد. معمولاً قیمت بلیط کودک در پروازهای سیستمی، درصدی از نرخ بلیط بزرگسال است، مثلاً بین ۵۰ تا ۸۵ درصد. اما در پروازهای چارتر، معمولاً قیمت بلیط کودک با بزرگسال یکی می شود. پس برای اینکه به صرفه ترین بلیط را پیدا کنید، همیشه هم پروازهای سیستمی را بررسی کنید و هم چارتر، و بعد با توجه به شرایط، بهترین گزینه را انتخاب کنید.

نوجوانان (Adolescents: ۱۲ تا ۱۸ سال): بزرگسالان در ظاهر، کودک در قوانین!

نوجوانان ۱۲ تا ۱۸ سال، در بیشتر ایرلاین ها و پروازهای داخلی، به عنوان بزرگسال محسوب می شوند و نرخ بلیطشان با بزرگسالان فرقی ندارد. اما داستان وقتی کمی پیچیده می شود که پای سفر خارجی در میان باشد. برای سفرهای خارجی، مخصوصاً اگر نوجوان تنها یا با فردی غیر از والدین اصلی اش سفر می کند، ممکن است قوانین خاصی اعمال شود و نیاز به مدارکی مثل رضایت نامه محضری باشد. این موضوع بیشتر برای جلوگیری از قاچاق انسان و رعایت حقوق کودک در سطح بین المللی است.

پس اگر فرزند نوجوانتان قصد سفر خارجی دارد، حتی اگر به نظر شما بزرگ شده باشد، حتماً قبل از سفر قوانین کشور مقصد و ایرلاین را در مورد همراهی افراد زیر ۱۸ سال بررسی کنید. ممکن است نیاز به فرم های خاص، تاییدیه یا رضایت نامه از هر دو والدین باشد. این کار کمک می کند تا در فرودگاه مبدا یا مقصد با مشکل روبرو نشوید و سفرتان طبق برنامه پیش برود.

قوانین بلیط هواپیما بر اساس نوع پرواز: داخلی یا خارجی؟

وقتی صحبت از قوانین بلیط هواپیما برای کودکان می شود، اینکه مقصد شما کجاست – داخل کشور یا خارج از کشور – حسابی روی شرایط و قیمت ها تاثیر می گذارد. هر کدام از این پروازها قوانین و ریزه کاری های خاص خودشان را دارند که باید حسابی حواسمان بهشان باشد.

پروازهای داخلی: صفر تا صد بلیط بچه در ایران!

سفرهای داخلی با کوچولوها معمولاً راحت ترند، اما باز هم دانستن قوانین می تواند حسابی کمک تان کند که هم پول کمتری خرج کنید و هم دغدغه کمتری داشته باشید.

بلیط سیستمی برای کودکان و نوزادان: حساب و کتاب ایرلاین ها

در پروازهای سیستمی، که معمولاً توسط خود ایرلاین ها برنامه ریزی و فروخته می شوند، نرخ بلیط برای کودکان و نوزادان با بزرگسالان فرق دارد و معمولاً تخفیف هایی برای این گروه سنی در نظر گرفته می شود. برای نوزادان (زیر ۲ سال)، همان طور که قبلاً گفتیم، قیمت بلیط حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد نرخ بزرگسال است و صندلی جداگانه ای به آن ها تعلق نمی گیرد. این مبلغ بیشتر شامل بیمه و هزینه های خدماتی است.

اما برای کودکان (۲ تا ۱۲ سال)، قضیه فرق می کند. آن ها حتماً باید صندلی مستقل داشته باشند و قیمت بلیط شان درصدی از نرخ بزرگسال است. این درصد بستگی به ایرلاین دارد و معمولاً بین ۵۰ تا ۸۵ درصد نرخ بزرگسال محاسبه می شود. بعضی ایرلاین ها سخاوتمندانه تر برخورد می کنند و برخی دیگر درصد کمتری تخفیف می دهند. برای اینکه دید بهتری داشته باشید، یک جدول از میانگین نرخ ها در ایرلاین های داخلی محبوب را برایتان آوردیم. یادتان باشد این درصدها ممکن است با توجه به سیاست های لحظه ای ایرلاین و کلاس پروازی تغییر کنند، پس همیشه قبل از خرید، نرخ دقیق را از سایت یا آژانس هواپیمایی چک کنید.

نام ایرلاین	نرخ بلیط کودک (۲ تا ۱۲ سال) نسبت به بزرگسال	نرخ بلیط نوزاد (۰ تا ۲ سال) نسبت به بزرگسال
ایران ایر	۷۵% تا ۸۰% (قبلاً برخی مسیرها رایگان بود که تغییر کرده)	۱۰% تا ۱۵%
ماهان	۷۵%	۸% تا ۱۰%
آسمان	۵۰% تا ۷۵%	۱۰% تا ۱۵%
کیش ایر	۵۰%	۱۰%
زاگرس	۷۰%	۱۱% تا ۱۵%
قشم ایر	۵۵%	۱۱%
کاسپین	۸۵%	۲۰%
وارش	۷۵%	۱۱%
معراج	۷۵%	۱۰% تا ۱۲%
سپهران	۸۵%	۱۴% تا ۱۵%

لطفاً توجه داشته باشید: این درصدها میانگین هستند و ممکن است با توجه به مسیر، کلاس پروازی و به روزرسانی قوانین ایرلاین ها، تغییر کنند. همیشه برای اطلاع از آخرین قوانین، مستقیماً از ایرلاین یا آژانس های معتبر استعلام بگیرید.

بلیط نیم بها برای کودکان: یک تصور رایج اما نه چندان درست!

یکی از بزرگ ترین ابهاماتی که در مورد بلیط هواپیما برای کودکان وجود دارد، بحث نیم بها بودن آن است. خیلی از خانواده ها تصور می کنند که بلیط کودک شان حتماً باید نصف قیمت بزرگسال باشد. اما حقیقت این است که این نیم بها بودن یک قانون عمومی نیست و تخفیفی که ایرلاین ها برای کودکان قائل می شوند، معمولاً یک درصد متغیر است و کمتر پیش می آید که دقیقاً نصف قیمت بزرگسال باشد، مگر اینکه خیلی خوش شانس باشید!

پس گول این عنوان نیم بها را نخورید و همیشه به دنبال درصد تخفیف واقعی باشید. همان طور که در جدول بالا دیدید، این درصد بین ۵۰ تا ۸۵ درصد متغیر است و هر ایرلاینی سیاست های خاص خودش را دارد. در واقع، بهترین راه این است که هنگام جستجو، هم قیمت بلیط کودک و هم بزرگسال را با هم مقایسه کنید تا بهترین و به صرفه ترین گزینه را پیدا کنید.

بلیط چارتر برای کودکان و نوزادان: ماجرا جور دیگری است!

برخلاف پروازهای سیستمی، در پروازهای چارتر، شرکت های چارترکننده معمولاً سیاست های متفاوتی را در پیش می گیرند. در مورد نوزادان (۰ تا ۲ سال)، قضیه تغییری نمی کند و قیمت بلیط آن ها همچنان حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد نرخ بزرگسال است. اما نکته مهم اینجاست که برای کودکان (۲ تا ۱۲ سال) در پروازهای چارتر، معمولاً هیچ تخفیفی اعمال نمی شود و قیمت بلیط کودک هم قیمت بلیط بزرگسال محاسبه می شود.

دلیل این تفاوت در سیاست های قیمت گذاری این است که شرکت های چارترکننده، کل صندلی های یک پرواز را از ایرلاین پیش خرید می کنند و خودشان مسئولیت فروش آن ها را بر عهده دارند. آن ها برای پر کردن ظرفیت پرواز و به حداکثر رساندن سود، ترجیح می دهند برای هر صندلی یک قیمت ثابت دریافت کنند، بدون در نظر گرفتن سن مسافر (به جز نوزادان که صندلی اشغال نمی کنند). پس اگر با کودک تان سفر می کنید و قصد خرید بلیط چارتر دارید، حواس تان باشد که برای فرزندتان هم باید همان هزینه ای را بپردازید که برای خودتان می پردازید.

پروازهای خارجی برای کودکان و نوزادان: فراتر از مرزها!

سفر هوایی به خارج از کشور با کودکان و نوزادان، کمی پیچیده تر از پروازهای داخلی است. اینجا دیگر فقط قوانین ایرلاین مطرح نیست، بلکه باید به قوانین کشور مبدا و مقصد هم توجه کنید که می تواند روی بلیط و مدارک شما تاثیر بگذارد. به طور کلی، نرخ بلیط نوزادان (۰ تا ۲ سال) در پروازهای خارجی هم معمولاً بین ۰ تا ۱۵ درصد نرخ بزرگسال است و یک صندلی جداگانه به آن ها تعلق نمی گیرد. اما برای کودکان (۲ تا ۱۲ سال)، قیمت بلیط می تواند بین ۰ تا ۸۰ درصد نرخ بزرگسال متغیر باشد. این دامنه وسیع نشان می دهد که چقدر باید حواستان به انتخاب ایرلاین و کلاس پروازی باشد.

یکی از مهم ترین تفاوت ها در پروازهای خارجی، اهمیت مدارک است. علاوه بر پاسپورت معتبر کودک، در صورت نیاز باید برایش ویزا هم گرفته باشید. این ها مدارک پایه ای هستند، اما موضوع مهم تری هم وجود دارد: رضایت نامه محضری.

رضایت نامه محضری: کلید سفر خارجی کودکان

اگر کودک شما قرار است بدون حضور هر دو والدین (مثلاً فقط با یکی از آن ها) یا با شخص ثالثی (مثل مادربزرگ، پدربزرگ، خاله و…) به سفر خارجی برود، حتماً به رضایت نامه محضری نیاز خواهید داشت. این رضایت نامه یک سند رسمی است که توسط یکی از دفاتر اسناد رسمی صادر می شود و در آن، والد یا والدینی که در سفر حضور ندارند، اجازه سفر فرزندشان را می دهند.

محتوای رضایت نامه معمولاً شامل اطلاعات کامل کودک، مشخصات فرد همراه، مقصد و تاریخ سفر است. بدون این رضایت نامه، کودک شما حتی اگر پاسپورت و ویزا داشته باشد، اجازه خروج از کشور را پیدا نمی کند. این قانون برای جلوگیری از قاچاق کودکان و حفظ امنیت آن هاست. پس حسابی حواس تان به این مورد باشد و مراحل اخذ رضایت نامه را با دقت پیگیری کنید.

ایرلاین های خارجی معمولاً تسهیلات بیشتری برای سفر با کودکان ارائه می دهند. از غذای کودک (که باید از قبل سفارش دهید) و صندلی های مخصوص نوزادان (Bassinets) گرفته تا سرگرمی های متنوع مثل تبلت های حاوی بازی و فیلم. این تسهیلات می توانند سفر را برای شما و کوچولوهایتان راحت تر و دلنشین تر کنند. پس حتماً هنگام رزرو بلیط، در مورد این امکانات از ایرلاین سوال کنید.

خرید بلیط هواپیما برای کودک تنها (UM): وقتی کوچولوها تنها سفر می کنند!

گاهی اوقات پیش می آید که یک کودک باید بدون همراهی والدین یا سرپرست قانونی اش سفر کند. در این شرایط، ایرلاین ها خدمات خاصی به نام Unaccompanied Minor (UM) یا خدمات کودک بدون همراه ارائه می دهند. این سرویس برای اطمینان از ایمنی و راحتی کودک در طول پرواز است.

محدوده سنی مجاز برای استفاده از خدمات UM معمولاً ۵ تا ۱۲ سال است. یعنی کودکان زیر ۵ سال به هیچ عنوان اجازه ندارند به تنهایی سفر کنند و حتماً باید یک همراه بزرگسال داشته باشند. البته برخی ایرلاین ها تا سن ۱۸ سالگی هم این سرویس را به صورت اختیاری ارائه می دهند، اما معمولاً هزینه بیشتری دارد. ایرلاین های داخلی و خارجی زیادی این خدمات را ارائه می کنند که باید از قبل با آن ها هماهنگ کنید.

مراحل رزرو بلیط UM کمی متفاوت از بلیط عادی است و باید با دقت انجام شود:

1. رزرو زودهنگام: معمولاً باید حداقل ۴۸ ساعت قبل از پرواز، بلیط UM را رزرو کنید تا ایرلاین بتواند هماهنگی های لازم را انجام دهد.
2. تکمیل فرم های تعهدنامه: والدین یا سرپرست قانونی باید فرم های مخصوصی را پر کنند که شامل اطلاعات تماس دقیق در مبدا و مقصد، مشخصات فرد تحویل گیرنده و تحویل دهنده کودک، و سابقه بیماری های خاص یا آلرژی هاست.
3. هزینه خدمات: علاوه بر قیمت بلیط (که برای کودک تنها معمولاً هم قیمت بزرگسال محاسبه می شود)، باید هزینه اضافی برای خدمات UM پرداخت کنید. این هزینه بابت مراقبت ویژه از کودک در فرودگاه و طول پرواز است.
4. وظایف والدین در فرودگاه: در فرودگاه مبدا، والدین باید حداقل ۲ ساعت قبل از پرواز همراه کودک باشند، تمام مدارک لازم را تحویل دهند و فرم های تعهدنامه را تکمیل کنند. در فرودگاه مقصد هم، فردی که از قبل در فرم ها مشخص شده، باید با مدارک شناسایی معتبر حضور داشته باشد تا کودک را تحویل بگیرد.

یکی از ایرلاین هایی که در ایران این خدمات را ارائه می دهد، هواپیمایی ماهان است. آن ها برای کودکان ۵ تا ۱۲ سال که تنها سفر می کنند، کارت مخصوص UM ارائه می دهند که باید در طول پرواز به گردن کودک آویخته شود. در ماهان، برای کودکان ۵ تا ۹ سال، مهماندار دست کودک را می گیرد و در فرودگاه همراهی می کند، و برای کودکان ۱۰ تا ۱۲ سال، با مشایعت ویژه این کار انجام می شود.

اگر قرار است کودک تان تنها سفر کند، توصیه های زیر را جدی بگیرید تا هم خودتان و هم فرزندتان خیالتان راحت باشد:

• قبل از پرواز، در مورد سفر با کودک صحبت کنید و او را از نظر روحی آماده کنید.
• یک کیف دستی کوچک با اسباب بازی های مورد علاقه اش، کتاب، تنقلات و یک دست لباس اضافه برایش آماده کنید.
• تمام مدارک لازم و اطلاعات تماس اضطراری را در یک جای امن و در دسترس کیفش قرار دهید.
• مقداری پول خرد در کیفش بگذارید (البته نه وسایل با ارزش).
• به کودک تاکید کنید که تا زمانی که مهماندار او را تحویل فرد مشخص شده در فرودگاه مقصد نداده، از پرواز خارج نشود.
• خودتان هم حداقل ۳۰ دقیقه پس از پرواز، در فرودگاه مبدا بمانید تا از حرکت هواپیما مطمئن شوید.

سفر تنها برای کودکان زیر ۵ سال ممنوع است. کودکان ۵ تا ۱۲ سال می توانند با خدمات UM سفر کنند و برای این خدمات، هزینه ای مازاد بر بلیط دریافت می شود.

بار مجاز هواپیما برای کودکان و نوزادان و وسایل همراه: چه چیزهایی می توانیم ببریم؟

وقتی با کوچولوها سفر می کنید، انگار بارتان دو برابر می شود! کالسکه، کریر، پوشک، لباس اضافه، اسباب بازی و کلی چیز دیگر. خوشبختانه، ایرلاین ها برای بار مجاز هواپیما برای کودکان و نوزادان قوانین خاصی دارند که تا حدودی خیال شما را راحت می کند.

برای نوزادان (۰ تا ۲ سال)، معمولاً اجازه حمل یک کیف دستی کوچک با وزن تقریبی ۱۰ کیلوگرم به عنوان بار مجاز رایگان داده می شود. این بار معمولاً شامل پوشک، شیشه شیر، لباس اضافه و لوازم ضروری نوزاد است. اما برای کودکان (۲ تا ۱۲ سال)، میزان بار مجاز نزدیک به بزرگسالان است و معمولاً بین ۲۰ تا ۳۰ کیلوگرم برای بار تحویلی و ۷ کیلوگرم برای بار دستی در نظر گرفته می شود. البته این مقادیر می توانند بر اساس ایرلاین، کلاس پروازی و مسیر (داخلی یا خارجی) متغیر باشند، پس همیشه قبل از سفر، حتماً از ایرلاین خودتان چک کنید.

حمل وسایل بزرگی مثل کالسکه و کریر کودک هم داستان خودش را دارد. در اکثر ایرلاین ها، حمل کالسکه و کریر به عنوان بار مجاز اضافه و به صورت رایگان انجام می شود. بعضی ایرلاین ها اجازه می دهند کالسکه کوچک و تاشو را تا پای هواپیما ببرید و آنجا تحویل دهید، و در مقصد هم همان جا تحویل بگیرید. اما برخی دیگر ممکن است از شما بخواهند آن ها را در قسمت بار تحویلی تحویل دهید. صندلی ماشین کودک (Car Seat) هم اگر استاندارد پرواز را داشته باشد و روی صندلی جداگانه رزرو شده برای کودک نصب شود، قابل حمل است.

در مورد شیر خشک، غذای کودک و داروها در بار دستی، قوانین ویژه ای وجود دارد. مایعات در بار دستی معمولاً محدودیت حجم دارند (مثل ۱۰۰ میلی لیتر)، اما برای شیر خشک، شیر مادر، آب جوش برای تهیه شیر خشک و غذای کودک، این محدودیت ها کمتر سخت گیرانه هستند. شما می توانید مقدار معقولی از این موارد را برای مصرف در طول پرواز و در بار دستی خود همراه داشته باشید. البته ممکن است در بازرسی های امنیتی، از شما بخواهند آن ها را بچشید یا به دستگاه خاصی برای بررسی وارد کنند. داروهای کودک هم باید حتماً با نسخه پزشک همراه باشند، مخصوصاً اگر شامل داروهای خاص یا مایعات زیاد هستند.

مدارک ضروری برای سفر هوایی کودکان و نوزادان: بدون این ها سفر نیست!

فکر اینکه با تمام چمدان ها و کودکان خسته به فرودگاه برسید و ببینید مدارک تان ناقص است، کابوس هر پدر و مادری است! پس بیایید ببینیم برای سفر هوایی کودکان و نوزادان چه مدارکی لازم است تا خیالتان راحت باشد.

پروازهای داخلی: شناسنامه تنها کافیست؟

برای پروازهای داخلی در ایران، مدارک مورد نیاز خیلی ساده ترند. کافی است شناسنامه کودک را همراه داشته باشید. همین! اما حواستان باشد که شناسنامه باید معتبر و بدون خدشه باشد. نیازی به پاسپورت، ویزا یا رضایت نامه محضری نیست (مگر در موارد خاص و خیلی نادر که کودک بدون سرپرست سفر می کند که آن هم شامل قوانین UM می شود).

پروازهای خارجی: لیست بلندبالای مدارک!

اینجاست که قضیه کمی پیچیده تر می شود و باید حسابی حواس تان را جمع کنید:

1. پاسپورت معتبر کودک: این مهم ترین مدرک است. کودک شما باید پاسپورت جداگانه و معتبر داشته باشد. حواستان به تاریخ انقضای پاسپورت باشد؛ برخی کشورها برای ورود، حداقل ۶ ماه اعتبار از تاریخ سفر را برای پاسپورت لازم می دانند.
2. ویزای کودک (در صورت نیاز): بسته به کشور مقصد، ممکن است کودک شما هم مثل بزرگسالان نیاز به ویزا داشته باشد. مراحل اخذ ویزا را باید از قبل و با زمان بندی دقیق انجام دهید.
3. رضایت نامه محضری: همان طور که قبلاً هم گفتیم، این مدرک در سفرهای خارجی خیلی حیاتی است. اگر کودک با یکی از والدین، بدون والدین یا با شخص ثالث سفر می کند، حتماً باید رضایت نامه محضری از والد یا والدینی که حضور ندارند، داشته باشید. این رضایت نامه باید کاملاً دقیق و قانونی تنظیم شده باشد و شامل جزئیات سفر و مشخصات همراه باشد.
4. گواهی سلامت پزشک: برای نوزادان بسیار کم سن (مثلاً زیر ۷ روز) یا کودکانی که بیماری های خاصی دارند، ممکن است ایرلاین یا حتی کشور مقصد، گواهی سلامت از پزشک را درخواست کند. این گواهی باید تایید کند که کودک توانایی پرواز را دارد و مشکلی برای سلامتی اش پیش نمی آید.
5. کارت شناسایی عکس دار برای کودکان بزرگ تر: در برخی مقاصد یا برای تسهیل فرآیند شناسایی، ممکن است کارت شناسایی عکس دار (مثل کارت ملی) برای کودکان بزرگتر هم مفید باشد، حتی اگر پاسپورت دارند.

بهترین کار این است که قبل از رزرو بلیط و حتی قبل از شروع برنامه ریزی سفر، با سفارت یا کنسولگری کشور مقصد و همچنین ایرلاین مورد نظرتان تماس بگیرید و آخرین و دقیق ترین اطلاعات را در مورد مدارک لازم برای سفر هوایی کودکان و نوزادان دریافت کنید. این کار جلوی خیلی از مشکلات و استرس های لحظه آخری را می گیرد.

نکات مهم و توصیه های کاربردی برای سفری راحت و ایمن با کودکان: یک پرواز دلنشین!

تا اینجا همه قوانین و مدارک را گفتیم، اما سفر با کودکان فقط به این چیزها ختم نمی شود. یک عالمه نکته و قلق وجود دارد که اگر رعایت کنید، هم شما راحت ترید و هم کوچولوهایتان از سفر لذت بیشتری می برند. بیایید چند تا از این توصیه های کاربردی را با هم مرور کنیم:

1. انتخاب بهترین زمان پرواز: سعی کنید پروازتان را با الگوی خواب کودک تنظیم کنید. اگر کودک تان عادت دارد شب ها بخوابد، پروازهای شبانه می تواند گزینه خوبی باشد تا اکثر مسیر را بخوابد. برای نوزادان هم، پروازهایی که با زمان شیر خوردن و خواب آن ها هماهنگ است، می تواند آرامش بخش تر باشد.
2. رزرو صندلی مناسب: اگر امکانش هست، صندلی های کنار پنجره را رزرو کنید؛ منظره بیرون می تواند حسابی کودک را سرگرم کند. صندلی های نزدیک سرویس بهداشتی یا بخش هایی که فضای بیشتری برای پا دارند (مثل ردیف های اول یا خروجی اضطراری البته اگر قوانین اجازه بدهند) هم برای خانواده هایی که کودک دارند، مناسب تر است. بعضی ایرلاین ها گهواره های دیواری برای نوزادان دارند که باید از قبل رزرو شوند.
3. چک لیست لوازم ضروری در کیف دستی: یک کیف دستی جادویی برای پرواز با کودک لازم دارید! این کیف باید شامل:
   • اسباب بازی های کوچک و بی صدا یا کتاب های مورد علاقه کودک.
   • داروهای ضروری (تب بر، ضد حساسیت، قطره بینی و…) با نسخه پزشک.
   • تنقلات سالم و مورد علاقه کودک (میوه، بیسکویت، ساندویچ کوچک).
   • لباس اضافه برای کودک (چند دست) و حتی یک دست برای خودتان (برای مواقع اضطراری!).
   • پوشک و دستمال مرطوب به تعداد کافی.
   • پتو یا پتوی نازک برای گرم نگه داشتن کودک.
   • شیشه شیر، شیر خشک و آب جوش (یا آب معدنی) به مقدار کافی.
4. مدیریت فشار گوش در زمان تیک آف و لندینگ: این یکی از مهم ترین چالش هاست. برای نوزادان، شیر دادن یا استفاده از پستانک می تواند کمک کند تا با قورت دادن، فشار گوش شان تنظیم شود. برای کودکان بزرگ تر، جویدن آدامس، مکیدن آبنبات یا نوشیدن آب می تواند مفید باشد.
5. آماده سازی ذهنی کودک برای پرواز: قبل از سفر، با کودک تان در مورد پرواز صحبت کنید. کتاب های تصویری در مورد هواپیما بخوانید یا فیلم های کارتونی با این موضوع ببینید. توضیح دهید که چه اتفاقاتی قرار است بیفتد تا کودک کمتر دچار اضطراب شود.
6. استفاده از تسهیلات فرودگاهی: خیلی از فرودگاه ها برای خانواده هایی که کودک دارند، تسهیلاتی مثل Fast Track (عبور سریع از گیت های امنیتی)، اتاق مادر و کودک (برای تعویض و شیردهی) و اولویت سوار شدن به هواپیما را ارائه می دهند. حتماً از این امکانات استفاده کنید تا وقت تان هدر نرود و خسته کننده نشود.
7. اطلاعات تماس اضطراری: همیشه یک لیست از شماره تلفن های ضروری (شماره والدین، شماره تماس فرد تحویل گیرنده در مقصد، پزشک اطفال) را هم در کیف خودتان و هم در کیف کودک تان قرار دهید.

برای سفر راحت تر با کودکان، همیشه حداقل یک دست لباس اضافه برای خودتان و چند دست برای کودک در کیف دستی داشته باشید. هیچ وقت نمی دانید چه اتفاقی ممکن است بیفتد!

سوالات متداول

آیا برای نوزاد زیر ۲ سال هم باید بلیط گرفت و چقدر هزینه دارد؟

بله، برای نوزاد زیر ۲ سال حتماً باید بلیط تهیه شود، حتی اگر صندلی جداگانه اشغال نکند و روی پای والدین بنشیند. هزینه بلیط نوزاد معمولاً ۱۰ تا ۲۰ درصد نرخ بلیط بزرگسال است و بیشتر بابت حق بیمه و پوشش ایمنی دریافت می شود.

کودک تا چه سنی در پرواز داخلی تخفیف دارد و درصد آن چقدر است؟

کودکان ۲ تا ۱۲ سال در پروازهای داخلی سیستمی مشمول تخفیف می شوند. درصد تخفیف بستگی به ایرلاین دارد و معمولاً بین ۵۰ تا ۸۵ درصد نرخ بلیط بزرگسال است. در پروازهای چارتر، معمولاً هیچ تخفیفی برای کودکان اعمال نمی شود و هم قیمت بزرگسالان هستند.

حداقل سن نوزاد برای سفر هوایی چند روز است؟

معمولاً حداقل سن مجاز برای پرواز نوزادان، ۷ روز است. اما در برخی موارد و با ارائه گواهی پزشکی معتبر، نوزادان ۲ روزه نیز می توانند پرواز کنند.

آیا کودک ۵ ساله می تواند به تنهایی با هواپیما سفر کند؟

بله، کودکان ۵ تا ۱۲ سال می توانند با استفاده از خدمات «کودک بدون همراه» (Unaccompanied Minor – UM) به تنهایی سفر کنند. این سرویس شامل مراقبت ویژه از کودک در فرودگاه و طول پرواز می شود و هزینه جداگانه ای دارد. کودکان زیر ۵ سال نمی توانند به تنهایی سفر کنند.

برای سفر خارجی کودک با مادربزرگ چه مدارکی لازم است؟

برای سفر خارجی کودک با مادربزرگ (یا هر شخص ثالثی غیر از والدین)، علاوه بر پاسپورت و ویزای معتبر کودک، حتماً به رضایت نامه محضری از هر دو والدین نیاز است. این رضایت نامه باید در دفتر اسناد رسمی تهیه و شامل مشخصات کامل کودک، مادربزرگ، مقصد و تاریخ سفر باشد.

آیا کالسکه کودک جزو بار مجاز رایگان محسوب می شود؟

در بیشتر ایرلاین ها، حمل کالسکه و کریر کودک به عنوان بار اضافی و به صورت رایگان مجاز است. معمولاً می توانید کالسکه را تا پای هواپیما ببرید و تحویل دهید.

قوانین حمل شیر خشک و غذای کودک در هواپیما چیست؟

برای شیر خشک، شیر مادر، آب جوش برای تهیه شیر خشک و غذای کودک، محدودیت های حمل مایعات در بار دستی (۱۰۰ میلی لیتر) معمولاً اعمال نمی شود و می توانید به مقدار معقولی برای مصرف در طول پرواز، آن ها را همراه داشته باشید.

آیا همه ایرلاین ها برای کودکان تخفیف قائل می شوند؟

خیر، همه ایرلاین ها به یک شکل تخفیف نمی دهند. در پروازهای سیستمی، اکثر ایرلاین ها برای کودکان ۲ تا ۱۲ سال تخفیف قائل می شوند، اما درصد آن متفاوت است. در پروازهای چارتر، معمولاً برای کودکان تخفیفی وجود ندارد و هم قیمت بزرگسال محاسبه می شوند.

در صورت بروز بیماری کودک در پرواز، چه باید کرد؟

قبل از پرواز، داروهای ضروری کودک را در کیف دستی خود بگذارید. در صورت بروز بیماری یا بدحالی در پرواز، بلافاصله به مهمانداران اطلاع دهید. آن ها آموزش های اولیه کمک های اولیه را دیده اند و می توانند در صورت لزوم با پزشک روی زمین یا در هواپیما ارتباط بگیرند.

آیا برای کودک بالای ۲ سال می توان صندلی جداگانه رزرو نکرد؟

خیر، بر اساس قوانین ایمنی پرواز، هر کودک بالای ۲ سال باید صندلی مستقل برای خود داشته باشد و از کمربند ایمنی استفاده کند. رزرو نکردن صندلی جداگانه برای کودک بالای ۲ سال مجاز نیست.