منوچهر محمدی: آمریکا در حال افول و فروپاشی آن نزدیک است

گزارش همایش ملی «کاپیتولاسیون؛ رابطه خدایگان و برده»؛

به گزارش خبرگزاری سیپکس همایش ملی «کاپیتولاسیون؛ رابطه خدایگان و برده» با سخنان موسی حقانی رئیس پژوهشکده تاریخ معاصر آغاز شد. 
 
محمدی: این خیانتی بود که حتی خود شاه هم جرات نمی کرد آن را علنی بیان کند

سخنران نخست این همایش منوچهر محمدی بود که سخنان خود را با نظر به چگونگی و چرایی تصویب کاپیتولاسیون آمریکایی در سال 1343 آغاز کرد. ایشان در بیان چگونگی این رویداد گفت: این خیانتی بود که حتی خود شاه هم جرئت نمی کرد آن را علنی بیان کند. او خود در کتاب «مأموریت برای وطن» یکی از افتخارات پدرش را لغو کاپیتولاسیون می دانست حال چگونه می خواست خودش آن را علنی کرد. حتی عنوان لایحه ای را که به مجلس بردند «کاپیتولاسیون» نگذاشتند بلکه گفتند لایحه «الحاق به کنواسیون وین».
 
محمدی در بیان چگونگی تصویب آن ادامه داد: آنها برخلاف روند قانونی که لایحه را ابتدا به مجلس شورا می بردند و بعد به مجلس سنا این بار ابتدا این لایحه را ابتدا به مجلس سنا بردند آن هم در ساعت 12 شب که نمایندگان پیر این مجلس در حال چورت زدن بودند. با اینکه نمایندگان این دو مجلس سرسپرده حکومت بودند اما باز مخالفت هایی با این لایحه در مجلس بروز کرد و آنها حاضر نبودند دوباره کاپیتولاسیون را بپذیرند اما درهرحال این لایحه در هر دو مجلس تصویب شد. گفتنی است در هیچ روزنامه ای نیز عنوان کاپیتولاسیون برده نشد.
 
اين استاد دانشگاه در بخش بعدی سخنان خود از چرایی این اتفاق سخن گفت و دراین باره اظهار کرد: در دوره رضاخان یگانه قدرت مسلط بر حاکمیت ایران انگلیس بود و این کشور به هیچ قدرت دیگری اجازه نفوذ در ایران را نمی داد اما دوره شهریور 1320 تا 1332 دوره ورود شوروی و آمریکا به سیاست ایران بود. درواقع آنها هم سهمی می خواستند. با کودتای 28 مرداد 1332 آمریکا در تلاش بود انگلیس را کنار زد و خود قدرت را در ایران به دست گیرد اما انگلیس هم نمی خواست سلطه اش را از دست دهد؛ لذا رقابت میان آنها در ایران آغاز شد؛ حتی در پیمان سنتو انگلیس عضو بود اما آمریکا فقط ناظر بود. بنابراین آمریکا به دنبال آن بود که از طریق نظامی به ایران ورود کند.
  
ایشان در ادامه چرایی این اتفاق به قراردادهای اف.ام.اس (F.M.S) اشاره کرد و دراین باره گفت: برای اجرای این قراردادها و استفاده از تسلیحات فروخته شده می بایست کارشناسان آمریکایی در ایران حضور می داشتند؛ یعنی نه امکان این بود که ارتش ایران بدون کارشناسان آمریکایی از این تسلیحات استفاده کند و نه آمریکایی ها می خواستند که چنین شود؛ چون آمریکا می خواست بر نظام حاکم بر ایران سلطه داشته باشد. این گونه بود که آمریکا هفتادهزار مستشار وارد ایران کرد که آنها حتی آشپزها و کارگرانشان را از آمریکا می آوردند.
 
منوچهر محمدی در ادامه سخنان خود به اتفاقاتی که پس از تصویب کاپیتولاسیون در ایران رخ داد و جرم هایی که آمریکایی های ساکن ایران مرتکب شدند و دادگستری ایران طبق این قانون نتوانستند آنها را محاکمه کنند اشاره کرد و در بخش دیگر سخنان خود گفت: آمریکا به چیزی جز سلطه رضایت نمی دهد و ازهمین رو حضرت امام آمریکا را به عنوان شیطان بزرگ مطرح می کند؛ مخصوصا بعد از فروپاشی شوروی جورج بوش پدر نظریه تک قطبی را مطرح کرد و آنها هنوز معتقدند آمریکا به عنوان یگانه ابرقدرت می تواند بر سراسر دنیا حاکم باشد؛ ازهمین رو رابطه ما با آمریکا حاصل جمع جبری صفر است؛ چون آنها می خواهند سلطه داشته باشند و انقلاب اسلامی هم سلطه آنها بر ایران را از بین برد و ما می خواهیم آنها بر جهان سلطه نداشته باشند و مبارزه با استکبار را در پیش گرفته ایم.
 
این استاد دانشگاه در بخش پایانی سخنان خود گفت: آمریکا در حال افول است و با توجه به مشکلاتی که دارد نمی تواند در طولانی مدت دوام آورد و فروپاشی آن نزدیک است. این فروپاشی هم به مراتب بدتر از فروپاشی شوروی است؛ چون روسیه یک امپراتوری درازمدتی داشت و از یک زبان واحد و مذهب واحد ارتدوکس برخوردار بود اما در آمریکا هیچ چیز مشترکی نیست بلکه یک عده مهاجر رفتند و بر آنجا سلطه پیدا کردند و همان طور که اسرائیل جعلی است آمریکا نیز جعلی است.

مکی: کلوپ روتاری اولین اقدام آمریکا برای شکل دهی تفکر در ایران بود

سخنران بعدی همایش ملی «کاپیتولاسیون؛ رابطه خدایگان و برده» امیر مکی نویسنده و پژوهشگر تاریخ بود. عنوان سخنرانی ایشان «تصمیم سازی جریان سازی دولت سازی؛ آنچه آمریکا در ایران انجام داد» بود که با این سؤال آغاز شد: ما به چه صورت درگیر قضیه کاپیتولاسیون شدیم؟
 
ایشان برای پاسخ به این پرسش به این موضوع اشاره کرد که «شعار آمریکایی ها این است که توسعه سیاسی بر پایه توسعه فرهنگی شکل می گیرد» و سپس اظهار کرد: برای ردیابی این مسئله باید به اتفاقات بعد از جنگ جهانی دوم برگردیم. در خود اسناد آمریکا بر سه محور تصمیم سازی جریان سازی دولت سازی تأکید شده است. آنها بعد از شهریور 1320 عهدنامه عمومی را با ایران منعقد کردند و جریان کاپیتولاسیون از همان جا شروع شد و بیست سال بعد مطرح شد.
 
ایشان ادامه داد: بعد از جنگ جهانی دوم بود که پدیده ساختن و نگه داشتن افراد کلید خورد. در آن زمان پس از اتفاقاتی که اشتوتگارت آلمان رخ داد و به اشغال آمریکایی ها درآمد جریان نفوذ برای نگه داشتن و ساختن افراد کلید خورد. در آن زمان آمریکایی ها هویدا و منصور را رصد می کنند و با توجه به سابقه پدرانشان و انگلوفیل بودن آنها و نیز بهائی بودن هویدا ارتباط تنگاتنگی با این دو برقرار می کنند؛ سپس با برنامه ریزی های خاص آنها را داخل ادارات و وزارتخانه های ایران می کنند و از سال های 1337 و 1338 مکانیسم های نفوذ جریان فکری خود را در دوره هایی که به دوره های منصور مشهور شده است عیان و به نوعی برنامه های خود را در خصوص جذب جوانان این مرز و بوم به سمت فرهنگ غربی شروع کردند.
 
مکی در شرح دوره های منصور گفت: این دوره ها به صورت هفته ای یک بار برگزار می شد و یکی از اعضای ثابت آن رئیس مرکز سیا در ایران بود. دوره منصور زمینه تأسیس کانون مترقی شد و کانون مترقی حزب ایران نوین را شکل داد.
  
این نویسنده و پژوهشگر در ادامه موضوع کلوپ های تأسیس شده توسط آمریکا در کشورهای دیگر را مطرح کرد و گفت: آمریکایی ها متخصص تأسیس کلوپ های فرهنگی سیاسی و اقتصادی در کشورهای دیگر هستند. کلوپ روتاری اولین اقدام آنها برای شکل دهی تفکر هر مرز و بومی از جمله ایران بود. پس از آن کلوپ لاینز این راه را ادامه داد و در جهت ایجاد افراد وابسته فکری به آمریکا قدم برداشت. انجمن ایران و آمریکا از دیگر اقدامات آنها در این زمینه به شمار می آید.
 
او ادامه داد: آمریکا با این اقدامات توانست گروهی از آمریکایی های نفوذی را تربیت کند و همین آمریکایی های نفوذی و اصلی با دخالت های مستقیم خود در بحث تصمیم سازی و جریان سازی به دولت سازی منطبق بر منافع آمریکا اقدام کردند. دولت سازی های انجام شده در ایران دقیقا در راستای منافع آمریکا بود؛ حتی محمدرضا پهلوی یعنی شاه مملکت نیز در این مسیر قرار گرفت. درواقع آنها برای طرح های استعماری خود از جمله کاپیتولاسیون زمینه چینی کردند. این جریان با ترور منصور تمام نشد و هویدا که سراپاگوش فرایند غرب گرایانه آمریکایی ها بود به جای منصور بر کرسی نخست وزیری تکیه زد.
 
گفتنی است روز نخست همایش ملی «کاپیتولاسیون؛ رابطه خدایگان و برده» از ساعت 9 تا 12 یکشنبه 11 آذر 1403 در پژوهشکده تاریخ معاصر برگزار شد.