چطور رطوبت و تغییر دما روی طول عمر چوب تأثیر می گذارد؟

وقتی به دنیای چوب نگاه می‌کنیم، گویی با موجودی زنده و نفس‌کشنده روبرو می‌شویم؛ موجودی که زیبایی و گرما را به فضای زندگی ما هدیه می‌دهد، اما همین بافت ارگانیک، آن را در برابر عوامل محیطی، به‌ویژه رطوبت و تغییرات دما، آسیب‌پذیر می‌سازد. درک اینکه چطور رطوبت و تغییر دما روی طول عمر چوب تأثیر می‌گذارد، می‌تواند کلید محافظت از این گنجینه طبیعی و افزایش دوام آن برای سالیان متمادی باشد.

چوب، از سازه‌های عظیم تا ظریف‌ترین دکوراسیون، همواره بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی انسان بوده است. اما در کنار تمام استحکام و زیبایی‌اش، ماهیت طبیعی چوب آن را در برابر عوامل محیطی آسیب‌پذیر می‌کند. رطوبت و نوسانات دما، بی‌صدا و پیوسته، چوب را فرسوده کرده و از عمر مفید آن می‌کاهند. با اینکه چوب، ماده‌ای دیرپا و مقاوم به نظر می‌رسد، اما بدون درک صحیح از آسیب‌های محیطی و راهکارهای مقابله با آن، ممکن است زودتر از آنچه انتظار داریم، شاهد فرسودگی و از بین رفتن جلوه زیبای آن باشیم. هدف ما در این مسیر، بررسی عمیق و کارشناسانه مکانیزم‌هایی است که این دو عامل بر چوب اعمال می‌کنند و در نهایت، ارائه راهکارهایی عملی و مؤثر برای افزایش دوام و طول عمر سازه‌های چوبی شماست.

چوب، گنجینه‌ای طبیعی که نیاز به درک دارد: آناتومی چوب

برای درک چگونگی تأثیر رطوبت و دما بر چوب، ابتدا باید به ساختار شگفت‌انگیز آن بپردازیم. چوب، ماده‌ای پیچیده است که عمدتاً از سلولز، همی‌سلولز و لیگنین تشکیل شده است. سلولز، فیبرهای طویلی را شکل می‌دهد که به چوب استحکام کششی می‌بخشند، در حالی که همی‌سلولز و لیگنین، این فیبرها را به هم متصل کرده و سختی و مقاومت فشاری چوب را تأمین می‌کنند. این ساختار سلولی، به خصوص دیواره‌های سلولی که از سلولز ساخته شده‌اند، میل زیادی به جذب آب دارند. می‌توان این دیواره‌ها را به اسفنج‌های کوچکی تشبیه کرد که در مواجهه با رطوبت، آب را به خود جذب می‌کنند و متورم می‌شوند.

در چوب، دو نوع آب وجود دارد که هر کدام رفتار متفاوتی دارند. آب آزاد، آبی است که در حفره‌ها و فضاهای بین سلول‌ها (لومن‌ها) قرار گرفته و به راحتی تبخیر می‌شود. اما آب محصور یا جذب شده، همان آبی است که به دیواره‌های سلولی نفوذ کرده و به ساختار مولکولی سلولز و همی‌سلولز پیوند می‌خورد. این نوع آب، تأثیر مستقیم‌تری بر ابعاد چوب دارد و برای خارج کردن آن، به انرژی بیشتری نیاز است. نقطه اشباع فیبر (FSP) مرحله‌ای حیاتی است که در آن تمام آب آزاد از بین رفته، اما دیواره‌های سلولی کاملاً از آب محصور اشباع شده‌اند. در این نقطه (که معمولاً رطوبتی بین ۲۵ تا ۳۰ درصد است)، چوب حداکثر تورم خود را دارد و هرگونه تغییر در رطوبت زیر این نقطه، باعث تغییر ابعادی چوب می‌شود.

رطوبت: چوب را چگونه از درون فرسوده می‌کند؟

رطوبت، مانند یک مهمان ناخوانده، به آرامی وارد ساختار چوب می‌شود و شروع به تخریب آن از درون می‌کند. این فرایند ممکن است در ابتدا نامرئی باشد، اما با گذر زمان، آثار مخرب خود را به وضوح نشان می‌دهد.

تبادل رطوبت و مکانیزم‌های آن در چوب

چوب، یک ماده هایگروسکوپیک است، یعنی همواره در تلاش برای رسیدن به تعادل با رطوبت نسبی محیط اطراف خود است. این تبادل رطوبت، چه از طریق هوا (جذب بخار آب) و چه از طریق تماس مستقیم با آب (باران، رطوبت خاک)، انجام می‌شود. می‌توان تصور کرد که هر قطعه چوب، مانند ریه‌ای عمل می‌کند که در حال تنفس رطوبت از محیط و یا دفع آن به محیط است. در این میان، بخش‌های مختلف چوب نیز رفتارهای متفاوتی از خود نشان می‌دهند. چوب زنده (Sapwood) که معمولاً روشن‌تر است، دارای سلول‌های فعال‌تری است و تمایل بیشتری به جذب رطوبت دارد. در مقابل، چوب مرده (Heartwood) که تیره‌تر است، سلول‌های مرده‌ای دارد و مقاومت بیشتری در برابر نفوذ رطوبت از خود نشان می‌دهد، چرا که مواد محافظتی طبیعی مانند تانن‌ها در آن تجمع یافته‌اند.

تغییرات فیزیکی چوب زیر سلطه رطوبت

زمانی که رطوبت به داخل چوب نفوذ می‌کند و از نقطه اشباع فیبر عبور می‌کند، شروع به ایجاد تغییرات فیزیکی می‌کند که به تدریج طول عمر چوب را کاهش می‌دهد.

انبساط و انقباض (Swelling & Shrinkage): وقتی دیواره‌های سلولی چوب آب جذب می‌کنند، متورم می‌شوند و چوب منبسط می‌شود. برعکس، زمانی که آب از دست می‌دهند، منقبض شده و چوب کوچک می‌شود. این پدیده به نام «تغییر ابعادی» شناخته می‌شود. نکته جالب اینجاست که این تغییرات در جهت‌های مختلف چوب یکسان نیست. بیشترین تغییر ابعادی در جهت مماسی (هم‌جهت با حلقه‌های سالیانه)، سپس در جهت شعاعی (عمود بر حلقه‌ها) و کمترین آن در جهت طولی (هم‌جهت با تنه درخت) رخ می‌دهد. این تفاوت در انبساط و انقباض باعث ایجاد تنش‌های داخلی در چوب می‌شود.

ترک‌خوردگی (Cracking): این تنش‌های داخلی ناشی از تغییرات رطوبتی، به خصوص زمانی که چوب به سرعت خشک می‌شود یا در معرض چرخه‌های مکرر خشک و تر قرار می‌گیرد، منجر به ایجاد ترک‌های سطحی و عمیق می‌شوند. این ترک‌ها نه تنها ظاهر چوب را از بین می‌برند، بلکه مسیر را برای نفوذ بیشتر رطوبت، قارچ‌ها و حشرات باز می‌کنند و به شدت از استحکام مکانیکی چوب می‌کاهند. یک ترک کوچک می‌تواند سرآغاز یک فاجعه بزرگ برای سازه چوبی باشد.

تاب برداشتن و تغییر شکل (Warping & Deformation): نابرابری در جذب و دفع رطوبت در بخش‌های مختلف یک قطعه چوب، منجر به تاب برداشتن و تغییر شکل آن می‌شود. این تغییر شکل می‌تواند به صورت‌های مختلفی مانند قوسی شدن (bowing)، فنجانی شدن (cupping) یا پیچشی (twisting) ظاهر شود. تاب برداشتن، عمدتاً به دلیل تفاوت در الگوی رشد حلقه‌های سالیانه و نحوه برش چوب رخ می‌دهد و می‌تواند یک قطعه چوب را کاملاً برای کاربردهای دقیق غیرقابل استفاده کند.

اثرات بیولوژیکی رطوبت: هجوم خاموش

رطوبت بالا نه تنها ساختار فیزیکی چوب را تغییر می‌دهد، بلکه محیطی ایده‌آل برای رشد موجودات زنده ذره‌بینی ایجاد می‌کند که به سرعت چوب را نابود می‌کنند.

پوسیدگی (Rot): شاید مخرب‌ترین اثر رطوبت، پوسیدگی چوب باشد که عمدتاً توسط قارچ‌های چوب‌خوار ایجاد می‌شود. این قارچ‌ها برای رشد به چهار شرط اصلی نیاز دارند: رطوبت بالا (بالاتر از ۲۰٪)، اکسیژن، دمای مناسب و منبع غذایی (خود چوب). قارچ‌های پوسیدگی، با ترشح آنزیم، ساختار سلولی چوب (سلولز و لیگنین) را تجزیه می‌کنند. قارچ‌های قهوه‌ای، سلولز را از بین می‌برند و چوب را به توده‌ای خشک و شکننده تبدیل می‌کنند. قارچ‌های سفید، هم سلولز و هم لیگنین را تخریب کرده و چوب را اسفنجی و سفیدرنگ می‌کنند. نتیجه نهایی هر نوع پوسیدگی، کاهش شدید استحکام چوب و تبدیل آن به توده‌ای بی‌جان و بی‌مصرف است.

رشد کپک و قارچ‌های سطحی (Mold & Surface Fungi): رطوبت بالا می‌تواند باعث رشد کپک‌ها و قارچ‌های سطحی شود که به صورت لکه‌های سیاه، سبز یا آبی روی چوب ظاهر می‌شوند. این قارچ‌ها اگرچه به اندازه قارچ‌های پوسیدگی به ساختار چوب آسیب نمی‌رسانند، اما زیبایی چوب را به شدت تحت تأثیر قرار داده و می‌توانند بوی نامطبوعی ایجاد کنند. لکه‌های آبی (Blue Stain) نیز از همین دسته قارچ‌ها هستند که در عمق چوب نفوذ کرده و رنگ آن را تغییر می‌دهند.

جذب آفات چوب‌خوار (Wood-boring Pests): چوب مرطوب و پوسیده، بهشت حشرات چوب‌خواری مانند موریانه‌ها، سوسک‌ها و کرم‌های چوب‌خوار است. رطوبت باعث نرم شدن چوب و تسهیل فعالیت این آفات می‌شود. آن‌ها با ایجاد کانال‌ها و حفره‌ها در دل چوب، آن را از درون تهی کرده و به تدریج نابود می‌کنند. خسارت ناشی از این آفات می‌تواند بسیار گسترده و پنهان باشد، به طوری که گاهی تا زمان نابودی کامل، متوجه حضور آن‌ها نمی‌شویم.

چوب یک ماده هایگروسکوپیک است، یعنی همواره در تلاش برای رسیدن به تعادل با رطوبت نسبی محیط اطراف خود است، و این تبادل بی‌وقفه، کلید فهم آسیب‌پذیری آن است.

نقش دما: تشدید کننده پنهان آسیب‌ها

دما به تنهایی ممکن است به اندازه رطوبت مخرب نباشد، اما نقش حیاتی در تشدید اثرات رطوبت و تسریع فرایندهای تخریب چوب دارد.

انبساط و انقباض حرارتی: حرارت و ابعاد چوب

مانند بسیاری از مواد، چوب نیز در اثر تغییر دما دچار انبساط و انقباض حرارتی می‌شود. البته این تغییرات ابعادی نسبت به تغییرات ناشی از رطوبت کمتر است، اما نوسانات شدید دما می‌تواند تنش‌های داخلی قابل توجهی در چوب ایجاد کند. می‌توان تصور کرد که هر بار که دمای محیط بالا و پایین می‌رود، چوب به آرامی نفس می‌کشد و این نفس کشیدن مکرر، به تدریج به ساختار آن فشار وارد می‌کند. این تنش‌ها به خصوص در نقاط اتصال یا در چوب‌هایی که با مواد دیگر ترکیب شده‌اند، می‌تواند منجر به ضعف و خرابی شود.

دما و نقطه تعادل رطوبتی (EMC): پایداری در گرو تعادل

دما نقش کلیدی در سرعت تبادل رطوبت بین چوب و محیط دارد. دمای بالاتر، سرعت تبخیر رطوبت از چوب را افزایش می‌دهد و بالعکس. مفهوم “نقطه تعادل رطوبت” (EMC) بیانگر درصدی از رطوبت است که چوب در یک دمای مشخص و رطوبت نسبی معین محیط به آن می‌رسد و دیگر رطوبت جذب یا دفع نمی‌کند. دانستن EMC منطقه‌ای که چوب در آن استفاده می‌شود، برای خشک کردن اصولی و نگهداری صحیح چوب اهمیت بالایی دارد. چوب همواره در تلاش است تا با رطوبت و دمای محیط به تعادل برسد و هرگونه تغییر در این تعادل، می‌تواند به تغییر شکل و آسیب دیدن آن منجر شود.

تخریب شیمیایی و فیزیکی در دماهای بالا: سوختن آرام زیبایی

مواجهه طولانی‌مدت چوب با دماهای بسیار بالا، به خصوص در ترکیب با نور مستقیم خورشید (اشعه UV)، می‌تواند به تخریب شیمیایی و فیزیکی آن منجر شود. اشعه UV باعث تجزیه لیگنین در سطح چوب شده و منجر به تغییر رنگ (خاکستری شدن)، فرسایش سطحی و کاهش استحکام لایه‌های بیرونی می‌شود. این پدیده را می‌توان به “آفتاب‌سوختگی” چوب تشبیه کرد که به مرور زمان، زیبایی و دوام آن را از بین می‌برد.

رقص مخرب رطوبت و دما: تخریب هم‌افزا

جداگانه، رطوبت و دما هر یک می‌توانند چوب را تخریب کنند، اما زمانی که این دو عامل دست در دست هم می‌دهند، شاهد تخریبی هم‌افزا و به مراتب سریع‌تر و عمیق‌تر هستیم. گویی که هر یک کاتالیزور تخریب دیگری است.

چرخه‌های خشک و تر: فرسایش بی‌امان

یکی از مخرب‌ترین سناریوها برای چوب، قرار گرفتن در معرض چرخه‌های مکرر خشک شدن و خیس شدن است. تصور کنید چوبی را که هر روز صبح خشک و داغ می‌شود و هر شب با باران یا شبنم خیس می‌شود. این نوسانات مداوم رطوبت و دما، باعث انبساط و انقباض شدید و مکرر چوب می‌شود. این حرکت‌های پیوسته، مانند مته‌ای عمل می‌کنند که به آرامی اما بی‌امان، بافت چوب را فرسوده می‌کنند. نتیجه این چرخه‌های بی‌امان، افزایش شدت ترک‌خوردگی، تاب برداشتن شدیدتر و کاهش سریع‌تر چسبندگی پوشش‌های محافظ بر روی چوب است.

آب و هوای مرطوب و گرم: آغوش مرگبار برای چوب

مناطق با آب و هوای مرطوب و گرم، به ویژه مناطق شرجی، بهشتی برای قارچ‌ها و آفات چوب‌خوار محسوب می‌شوند. در این شرایط، دما و رطوبت هر دو در سطح بالایی قرار دارند که دقیقاً همان شرایط ایده‌آل برای رشد سریع قارچ‌ها و تکثیر حشرات چوب‌خوار است. چوب در این محیط‌ها با سرعتی باورنکردنی فرسوده شده و طول عمر آن به شدت کاهش می‌یابد، مگر اینکه اقدامات محافظتی بسیار جدی و مستمر صورت گیرد.

راهکارهای جامع: محافظت از چوب و افزایش طول عمر آن با پارس چوب

خوشبختانه، با درک صحیح از مکانیزم‌های تخریب چوب و استفاده از دانش و فناوری‌های نوین، می‌توانیم گام‌های مؤثری برای محافظت از این ماده ارزشمند برداریم. پارس چوب  با سال‌ها تجربه در این زمینه، راهکارهای جامعی را برای افزایش طول عمر چوب ارائه می‌دهد.

انتخاب چوب هوشمندانه: پایه و اساس دوام

همه چوب‌ها یکسان نیستند. برخی گونه‌های چوبی به طور طبیعی مقاومت بیشتری در برابر رطوبت و آفات دارند. به عنوان مثال، چوب ساج، سرو و بلوط به دلیل دارا بودن مواد طبیعی محافظتی، از دوام بالایی برخوردارند. انتخاب چوب با کیفیت و تراکم مناسب، اولین قدم در ساخت سازه‌ای بادوام است. در پارس چوب، مشاوران ما شما را در انتخاب بهترین نوع چوب متناسب با نیازها و شرایط محیطی پروژه شما راهنمایی می‌کنند.

خشک کردن اصولی چوب: راز پایداری ابعادی

قبل از هرگونه استفاده، چوب باید به طور اصولی خشک شود. فرآیند خشک کردن (Seasoning) شامل کاهش رطوبت چوب به سطحی است که با رطوبت تعادلی محیط کاربرد آن سازگار باشد. خشک کردن طبیعی در هوا یا خشک کردن در کوره، روش‌های رایجی هستند که به افزایش پایداری ابعادی چوب و کاهش احتمال ترک‌خوردگی و تاب برداشتن آن کمک شایانی می‌کنند.

پوشش‌ها و محافظت‌کننده‌ها: زرهی برای چوب

استفاده از پوشش‌های محافظ، مانند زرهی برای چوب عمل می‌کند که آن را در برابر نفوذ رطوبت، اشعه UV و حملات بیولوژیکی حفظ می‌کند.

• رنگ‌های ضدآب و روغنی: این رنگ‌ها با ایجاد یک لایه محافظ بر روی سطح چوب، مانع از نفوذ آب می‌شوند. رنگ‌های روغنی علاوه بر محافظت، به عمق چوب نفوذ کرده و زیبایی طبیعی آن را حفظ می‌کنند.
• روغن‌های گیاهی مخصوص چوب: روغن‌هایی مانند روغن بزرک (Linseed Oil) یا روغن تنگ (Tung Oil) به عمق چوب نفوذ کرده، منافذ آن را پر می‌کنند و خاصیت آب‌گریزی ایجاد می‌کنند، در عین حال که جلوه طبیعی چوب را حفظ می‌کنند.
• رزین‌ها و لاک‌های پلی‌اورتان/اپوکسی: این مواد لایه‌های سخت و مقاومی را بر روی چوب ایجاد می‌کنند که در برابر آب، سایش و عوامل شیمیایی بسیار بادوام هستند.
• پرایمرها و تثبیت‌کننده‌ها: این مواد سطح چوب را برای اعمال پوشش‌های نهایی آماده کرده و مقاومت درونی چوب را در برابر رطوبت افزایش می‌دهند.

ترموود: فناوری نوین در خدمت طبیعت

ترموود یا چوب ترمو، انقلابی در صنعت چوب محسوب می‌شود. در این فرایند، چوب در دمای بسیار بالا (بین ۱۸۰ تا ۲۲۰ درجه سانتی‌گراد) و در محیطی فاقد اکسیژن حرارت داده می‌شود. این حرارت باعث تغییر ساختار شیمیایی چوب، به ویژه کاهش همی‌سلولزها می‌شود. نتیجه این فرآوری، افزایش چشمگیر مقاومت چوب در برابر رطوبت، پوسیدگی، قارچ‌ها و آفات است. همچنین، پایداری ابعادی چوب ترمو به طور قابل ملاحظه‌ای بهبود می‌یابد و چوب کمتر دچار تورم و انقباض می‌شود. پارس چوب، با ارائه بهترین کیفیت ترموود، این امکان را فراهم می‌آورد که از زیبایی و دوام چوب در سخت‌ترین شرایط آب و هوایی نیز بهره‌مند شوید.

تهویه مناسب و کنترل رطوبت محیط: نفسی تازه برای چوب

اطمینان از جریان هوای کافی در اطراف سازه‌های چوبی، به ویژه در فضاهای بسته، برای جلوگیری از تجمع رطوبت حیاتی است. تهویه مناسب به چوب اجازه می‌دهد تا رطوبت اضافی خود را به محیط دفع کند و از رسیدن به نقطه اشباع که منجر به پوسیدگی می‌شود، جلوگیری می‌کند. در محیط‌های بسته و مرطوب، استفاده از رطوبت‌گیرها می‌تواند به کنترل سطح رطوبت کمک کرده و عمر مفید چوب را افزایش دهد.

طراحی صحیح و جلوگیری از تماس مستقیم با آب: معماری محافظ

یک طراحی هوشمندانه می‌تواند تا حد زیادی از چوب در برابر آسیب‌های رطوبت محافظت کند. به عنوان مثال، در نمای چوبی ساختمان‌ها، شیب‌بندی مناسب برای تخلیه آب باران، استفاده از فاصله‌دهنده‌ها برای جلوگیری از تماس مستقیم چوب با زمین یا سایر سطوح مرطوب، و ایجاد سقف‌های محافظ، همگی از اقدامات پیشگیرانه مهم هستند. در مبلمان فضای باز، طراحی‌هایی که امکان تجمع آب را به حداقل می‌رسانند، به دوام بیشتر کمک می‌کنند.

نگهداری و بازرسی منظم: مراقبت مستمر

هیچ روش محافظتی دائمی نیست و نیاز به نگهداری منظم دارد. تمیز کردن منظم سطح چوب، بازرسی برای یافتن هرگونه ترک یا آسیب، و ترمیم به موقع پوشش‌های محافظ، از اقدامات ضروری برای حفظ طول عمر چوب است. رسیدگی به ترک‌های کوچک قبل از گسترش آن‌ها، می‌تواند از خسارت‌های بزرگتر جلوگیری کند.

روش محافظت	میزان مقاومت در برابر رطوبت	پایداری ابعادی	میزان مراقبت لازم	هزینه اولیه
پوشش رنگ/لاک	متوسط تا بالا (وابسته به نوع)	متوسط	متوسط (نیاز به بازسازی دوره‌ای)	متوسط
روغن‌کاری	متوسط	متوسط	بالا (نیاز به تجدید مداوم)	متوسط
ترموود (حرارت‌دهی)	بالا	بالا	پایین (مقاومت ذاتی بالا)	بالا
مواد تثبیت‌کننده	بالا	متوسط	پایین (بیشتر دائمی)	متوسط تا بالا

جمع‌بندی

مسیر محافظت از چوب، سفری است که با درک ماهیت پیچیده آن آغاز می‌شود و با به کار بستن دانش و فناوری‌های روز ادامه می‌یابد. رطوبت و تغییرات دما، دو عامل قدرتمند در تعیین سرنوشت و طول عمر چوب هستند. اما این به معنای تسلیم در برابر تخریب نیست. با انتخاب هوشمندانه نوع چوب، خشک کردن اصولی، استفاده از پوشش‌های محافظ مناسب، بهره‌گیری از فناوری‌هایی مانند ترموود و انجام طراحی‌های فکر شده، می‌توانیم از زیبایی و دوام چوب برای سالیان متمادی بهره ببریم. پارس چوب به عنوان همراهی مطمئن، آماده ارائه راهکارها و محصولات با کیفیت برای محافظت از سرمایه‌گذاری شما در دنیای چوب است تا سازه‌های چوبی شما نه تنها زیبا بمانند، بلکه نسل‌ها دوام آورند.

سوالات متداول

آیا همه انواع چوب به یک اندازه در برابر رطوبت و تغییر دما آسیب‌پذیر هستند؟

خیر، مقاومت چوب‌ها متفاوت است؛ برخی مانند ساج یا سرو به طور طبیعی مقاوم‌ترند، در حالی که کاج یا راش آسیب‌پذیرترند و نیاز به محافظت بیشتری دارند.

بهترین زمان برای اعمال پوشش‌های محافظ بر روی چوب چه موقع است؟

بهترین زمان پس از خشک شدن کامل چوب و قبل از نصب یا قرار گرفتن در معرض عوامل محیطی است تا پوشش به خوبی جذب و تثبیت شود.

آیا روش‌های طبیعی برای محافظت از چوب در برابر رطوبت به اندازه روش‌های شیمیایی موثر هستند؟

روش‌های طبیعی مانند روغن‌کاری تا حدودی مؤثرند، اما برای محیط‌های بسیار مرطوب یا شرایط سخت، روش‌های شیمیایی یا فرآوری‌شده مانند ترموود معمولاً مقاومت بیشتری ارائه می‌دهند.

چگونه می‌توان میزان رطوبت چوب را در خانه اندازه‌گیری کرد؟

برای اندازه‌گیری دقیق رطوبت چوب در خانه، می‌توان از دستگاه‌های رطوبت‌سنج چوب (Moisture Meter) استفاده کرد که به سادگی قابل تهیه هستند.

چه نوع چوبی برای ساخت مبلمان فضای باز در مناطق با آب و هوای متغیر توصیه می‌شود؟

برای مبلمان فضای باز در مناطق با آب و هوای متغیر، چوب‌هایی مانند ساج، سرو یا ترموود به دلیل مقاومت بالا در برابر رطوبت، پوسیدگی و تغییرات دما توصیه می‌شوند.