کشت «بافت گیاه آناناس» برای نخستین بار در ایران/ یک هزار نهال موز از طریق تکنیک کشت بافت تولید شد

فراهانی در گفت وگوی تفصیلی با سیپکس مطرح کرد؛

فرح فراهانی عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم در گفت وگو با خبرنگار سیپکس از تولید یک هزار نهال موز ازطریق تکنیک کشت بافت یا بیوتکنولوژی در این واحد دانشگاهی خبرداد و اظهار کرد: طرح برگزیده هفتمین دوره طرح شهید احمدی روشن با عنوان طرح «تولید نهال موز طریق تکنیک کشت بافت یا بیوتکنولوژی» با همکاری بنیاد نخبگان و دانشگاه آزاد اسلامی قم به عنوان نخستین طرحی که با حمایت مؤثر دانشگاه آزاداسلامی قم از فاز آزمایشگاهی به گلخانه ای ورود کرد و اکنون یک هزار نهال موز طریق تکنیک کشت بافت یا بیوتکنولوژی در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامی قم در حال تولید است.

نگهداری یک هزار نهال موز در گلخانه دانشگاه آزاد قم 

وی با بیان اینکه طرح «تولید نهال موز طریق تکنیک کشت بافت یا بیوتکنولوژی» با مشارکت دانشگاه آزاد اسلامی قم و بنیاد نخبگان استان قم به سرانجام رسید افزود: طرح تولید یک هزار نهال موز پس از گذراندن مراحل آزمایشگاهی به گلخانه منتقل و پس از گذراندن مرحله سازش پذیری اکنون به صورت نهال در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم نگهداری می شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم با اشاره به پیشینه فعالیت علمی پژوهشی و تحقیقاتی خود درزمینه تولید نهال ازطریق کشت بافت موضوع رساله دکتری خود را «کشت سلول و بافت گیاه موز از طریق بیوراکتور ها و بررسی سلولی و تکوینی گیاه» معرفی و از فعالیت «آزمایشگاه تخصصی کشت و بافت دانشگاه آزاد اسلامی قم خبر داد و متذکر شد: آزمایشگاه تخصصی کشت و بافت دانشگاه آزاد اسلامی قم از نظر دستگاه ها و مواد شیمیایی تجهیز و امکانات مفیدی را برای فعالیت های تحقیقاتی پژوهشگران حوزه تولید گیاه از طریق کشت بافت مهیا است.

کشت «بافت گیاه آناناس» برای نخستین بار در ایران

فراهانی که سابقه تولید یکصد هزار تولید نهال و همکاری با دومین شرکت کشت بافت ایران را در کارنامه دارد با بیان اینکه برای نخستین بار در ایران کشت بافت گیاه آناناس را با مجوز سازمان جهاد کشاورزی انجام داده است به تفاوت مجوز گلخانه با مجوز آزمایشگاه کشت بافت اشاره کرد و افزود: در دو دهه گذشته از سازمان جهاد کشاوری نخستین مجوز تولید نهال از طریق کشت بافت را دریافت و ۱۰ هزار نهال موز برای منطقه آزاد قشم تولید شد.

وی با بیان اینکه فعالیت های تحقیقاتی را در رشته زیست شناسی علوم گیاهی و فعالیت در حوزه بیوتکنولوژی و کشت سلول بافت گیاهی از دوران دانشجویی مقطع دکتری آغاز کردم ادامه داد: فعالیت خود را درعرصه دانشگاه آزاد اسلامی قم با کشت و بافت گیاهان مختلف پایه های رویشی مانند سیب مالینگ جی.اف جی.ان که در مجموعه گیاهانی هستند و روی آنها پیوند زده می شود و تبدیل به درختان میوه می شوند آغاز کردم.

راه اندازی دومین گلخانه دانشگاه آزاد قم درآینده ای نزدیک

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم یادآور شد: حمایت معنوی حجت الاسلام خیری رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم و بازدید های مکرر ایشان از فضای آزمایشگاهی کشت بافت و گلخانه موجب شد تا فضای گلخانه ای این واحد دانشگاهی تجهیز و تقویت شود.

فراهانی از راه اندازی و بهره برداری از دومین گلخانه دانشگاه آزاداسلامی قم در آینده ای نزدیک خبر داد و تأکید کرد: با استفاده امکانات آزمایشگاهی و گلخانه این واحد دانشگاهی و همکاری بنیاد نخبگان استان قم توانستم طرح تولید یک هزار نهال موز را به سرانجام برسانم که این طرح به عنوان یکی از طرح های برگزیده هفتمین دوره طرح شهید احمدی روشن بود که با حمایت مسئولان دانشگاه به مرحله اجرا رسید.

تأثیر «تولید نهال موز» در حوزه کارآفرینی و اشتغالزایی

وی که دو عنوان ثبت اختراع «بیوراکتورها» و «تولید باکتری هایی که هورمون های گیاهی تولید می کنند» را در کارنامه دارد درباره دلیل تمرکز فعالیت خود بر تولید نهال موز اینگونه توضیح داد: ایران واردکننده اصلی نهال موز است و سالانه بیش از ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار تُن نهال میوه موز از سایر کشور ها به ایران وارد می کند و از نظر واردات نهال میوه موز رتبه هشت را دارد و این نشان می دهد چون در ۱۰ رتبه اول قرار گرفته اگر تولید نهال موز در ایران انجام شود هم از خروج ارز جلوگیری می شود و هم در مناطق جنوب کشور که جایگاه خوبی دارد اشتغالزایی ایجاد می کند و تولید نهال موز هم کارآفرینی بسیار خوبی در کشور داشته باشد.

کاربرد برگ و ساقه های نهال موز در صنعت نساجی

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم ویژگی های نهال موز را برشمرد و افزود: نهال موز با وجود اینکه یک میوه لوکس به نظر می رسد اما یک نهال چندمنظوره است به این معنا که هم می توانیم از میوه موز استفاده کنیم و هم از نهال موز چراکه برگ ها و ساقه های نهال موز الیاف خیلی بلندی دارند که می توان در صنایع نساجی به خوبی از آن استفاده کرد.

ایران واردکننده اصلی نهال موز است و سالانه بیش از ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار تُن نهال میوه موز از سایر کشور ها به ایران وارد می کند و از نظر واردات نهال میوه موز رتبه هشت را دارد.

فراهانی افزود: برخی کشور ها از برگ و ساقه های نهال موز در عرصه بهداشت ورود کرده و از الیاف نهال موز پارچه هایی را تولید می کنند که جنبه های بهداشتی بیشتری نسبت به سایرالیاف دارند.

وی در پاسخ به این سؤال که چه برنامه ای برای توسعه فعالیت خود در زمینه تولید نهال دارید؟ گفت: افزایش تولید نهال های موز تجاری سازی نهال های تولید شده و سرمایه گذاری در گیاهان دارویی به خصوص تولید گروهی از گیاهانی که نهال آنها بسیار با ارزش و میوه گران قیمتی را به عنوان یک میوه لوکس در ایران به فروش می رسند از برنامه های هستند که درراستای توسعه فعالیت در زمینه تولید نهال می شود نام برد.

لزوم توسعه فعالیت تولیدات گلخانه ای در قم

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم در پاسخ به این سؤال که با توجه به زیست بوم استان قم چه برنامهای برای تغییر پوشش گیاهی و تقویت زیست بوم استان قم دارید؟ گفت: با توجه به اینکه مصرف آب در زمین های کشاورزی افرایشی است و شرایط اقلیمی در کشور قابل کنترل نیست توسعه گلخانه ها و پرورش نهال در شرایط گلخانه ای می تواند تأثیرگذار باشد چراکه قابل کنترل بودن گیاه درگلخانه ها موجب می شود سموم زیادی مصرف نشود و مواد شیمیایی کمتری مصرف شود و آلودگی محیط زیست کاهش یابد بر این اساس در استان قم هم می توان برای توسعه فعالیت تولیدات گلخانه ای گام برداشت.

فراهانی درباره اینکه آیا می توان در اقلیم استان قم موز پرورش داد؟ چنین پاسخ داد: در بخش هایی از استان قم شرایط آب و هوایی بسیار مساعد است نهال هایی که میوه های مناسبی ثمر دهد وجود دارد دراین راستا درختان میوه ای ارزشمندی در قم وجود دارد که در سطح استان بی نظیر است که می توان آن را توسعه داد و نسبت به صادرات آن به سایر استان ها اقدام کرد.

وی بیان کرد: تولید یک هزار نهال موز از طریق تکنیک کشت بافت نخستین طرحی است که با حمایت مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی قم از فاز آزمایشگاهی وارد فاز گلخانه ای شده و این قابلیت در هیچ کدام از دانشگاه ها مراکز آموزش عالی پژوهشگاه ها و مراکز کشاورزی استان قم وجود نداشته که این حرکت دانشگاه آزاد اسلامی امتیاز و افتخار بزرگی برای استان قم محسوب می شود.

گفت وگو از حسین غمخوار سرایدشتی