۸ تیر در دنیای علم چه خبر؟

تقویم علم؛

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری سیپکس، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۸ تیر اردیبهشت برابر ۲۸ ژوئن را ورق می‌زنیم.

***

ماهواره

۲۸ ژوئن ۱۹۶۵ میلادی برابر با ۸ تیر ۱۳۴۴ خورشیدی، اولین مکالمه تلفنی تجاری ازطریق ماهواره Early Bird I بین آمریکا و اروپا انجام شد. این ماهواره ظرفیت ۲۴۰ مدار صوتی یا یک کانال تلویزیونی سیاه و سفید را داشت. Early Bird که برای خدمت به منطقه اقیانوس اطلس پرتاب شده بود، خدمات ارتباطات تجاری بین آمریکای شمالی و اروپای غربی را ارائه می‌کرد. عمر مفید این ماهواره که بعدا به اینتل‌ست-۱ تغییر نام داد ۱۸ ماه بود اما درمجموع ۴ سال و ۴ ماه فعالیت کرد. اول جولای ۱۹۶۹ سه ماهواره اینتل‌ست در مدار زمین ثابت پوشش جهانی کاملی را فراهم کردند. فقط ۱۹ روز پس از عملیاتی شدن Intelsat III، نیل آرمسترانگ و خدمه آپولو۱۱ اولین فرود تاریخی خود را روی ماه انجام دادند که به لطف این ماهواره‌ها ۵۰۰میلیون نفر در زمین آن را تماشا کردند.

اولین بلور ویروس

۲۸ ژوئن ۱۹۳۵ میلادی برابر با ۸ تیر ۱۳۱۴ خورشیدی، اولین ویروس به شکل بلور گزارش شد. پروفسور وندل مردیت استنلی، ویروس‌شناس و زیست‌شیمی‌دان آمریکایی در سال ۱۹۴۶ جایزه نوبل شیمی را برای کارش روی ویروس موزاییک تنباکو که در دهه ۱۹۳۰ آغاز کرده بود دریافت کرد. نمایش خواص مولکولی این ویروس که به شکل بلور در آمده بود انگیزه جدیدی در مطالعات مربوط به ویروس‌ها به وجود آورد. ویروس موزائیک تنباکو دامنه‌ وسیعی از گیاهان، به‌ویژه تنباکو را آلوده می‌کند. این عفونت باعث تغییر رنگ و ایجاد الگوهای مشخص موزائیک مانند در برگ‌ها می‌شود.

عالم‌گیری وبا

۲۸ ژوئن ۱۸۳۲ میلادی برابر با ۸ تیر ۱۲۱۱ خورشیدی، اولین مورد آمریکایی همه‌گیری وبا در شهر نیویورک گزارش شد. پیش از این، اروپا و قاره آمریکا تحت تأثیر همه‌گیری موج اول قرن نوزدهم که از شبه‌قاره هند به عربستان، سوریه و جنوب روسیه گسترش یافته بود قرار نگرفته بودند. موج اول همه‌گیری وبای قرن نوزدهم اوایل دهه ۱۸۲۰ کاهش یافت اما موج جدید آن در سال ۱۸۲۶ آغاز شد و در سال ۱۸۲۹ ازطریق افغانستان به ایران رسید و بین سپتامبر ۱۸۳۱ تا ژانویه ۱۸۳۲ فقط در شهر شوشتر جان حدود نیمی از ساکنان را گرفت. این بیماری مرگبار در اکتبر ۱۸۳۱ به جزایر بریتانیا حمله کرد. کانادا اندکی قبل از رسیدن وبا به نیویورک مورد حمله قرار گرفت. وبا بیماری‌ای است که از‌طریق آب آلوده سرایت می‌کند. در آن‌زمان به‌دلیل امکانات محدود پزشکی، قربانیان پس از ساعت‌ها گرفتگی عضلات، اسهال و استفراغ جان خود را از دست می‌دادند و افرادی که در محله‌های فقیر‌نشین غیربهداشتی ساکن بودند، بیشترین آسیب را متحمل می‌شدند. پس‌از اعلام شیوع وبا در نیویورک بسیاری از نخبگان و ثروتمندان نیویورکی به حومه شهر گریختند. در آمریکا، اقدامات کنترلی بیماری در دسامبر ۱۸۳۲ برچیده شد.

ماریا میچل

۲۸ ژوئن ۱۸۸۹ میلادی برابر با ۸ تیر ۱۲۶۸ خورشیدی، ماریا میچل، دانشمند آمریکایی و اولین اخترشناس حرفه‌ای ایالات‌متحده درگذشت. زمانی‌که او به دنبال علاقه‌ای آماتور بود، در اول اکتبر ۱۸۴۷ با رصد یک دنباله‌دار که اولین‌بار گزارش می‌شد مشهور شد. او همچنین اولین عضو زن انجمن هنر و علوم آمریکا بود. سال ۱۸۵۰ میچل به عضویت مجمع فیلسوفان آمریکا درآمد و در سال ۱۸۶۵ به سمت استادی اخترشناسی کالج واسر (از دانشگاه‌های معروف زنانه آمریکا) رسید.