آخرین وضعیت تأمین سوخت نیروگاه ها/ چرا هنوز قطع برق داریم؟

آفتاب نیوز :

 مطابق آمار رسمی وزارت نیرو نیروگاه های کشور در سال ۱۴۰۲ حدود ۹۰ میلیارد مترمکعب سوخت معادل مصرف کردند که از این میزان ۷۴ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی ۱۰ میلیارد لیتر گازوئیل و ۶ میلیارد لیتر مازوت بوده است آمار و ارقام قابل توجهی که بیانگر وابستگی شدید نیروگاه ها به گاز طبیعی برای استمرار تولید برق است.

با توجه به رشد سالانه تولید و مصرف برق در کشور و افزایش ۲.۲ درصدی تولید برق نیروگاه ها در سال جاری انتظار منطقی این بود که مصرف گاز نیروگاه ها نیز به همین میزان افزایش پیدا کند اما به خلاف این انتظار میزان گاز تحویلی به نیروگاه ها با کاهش ۷ درصدی (در مجموع ۹ ماه نخست سال) مواجه شد که مشکلات فراوانی را برای نیروگاه های کشور ایجاد کرد.

ناصر اسکندری سرپرست معاونت راهبری تولید شرکت برق حرارتی در این خصوص گفت: “نیروگاه های حرارتی کشور به صورت تجمعی بیش از ۵ میلیارد مترمکعب گاز کمتری را برای امسال دریافت کرده اند با وجودی که مجموعه پخش و پالایش کشور تلاش کردند بخشی از این کمبود را با تحویل سوخت مایع جبران کنند ولی مخازن نیروگاهی کامل پر نشده است. “

عمده این کسری تحویل گاز به نیروگاه ها مربوط به نیمه نخست سال جاری است در حالی که هرساله در نیمه نخست سال با حداکثر گازرسانی به نیروگاه ها ذخایر سوخت مایع آنها برای فصل سرد سال پر می شد؛ اما در تابستان امسال علاوه بر تحویل ناکافی سوخت مایع به نیروگاه ها با کسری تأمین گاز بخشی از ذخایر سوخت مایع نیروگاه ها در همان فصل گرم سال مصرف شد.

وقتی گاز طبیعی به میزان کافی به نیروگاه ها تحویل نگردد به ناچار باید از سوخت مایع برای تولید برق استفاده کنند بنابراین طبیعتاً کاهش تحویل گاز طبیعی به نیروگاه ها مصرف سوخت مایع را به شدت افزایش داده و طبق آمار وزارت نیرو مصرف سوخت مایع در نیروگاه ها نسبت به سال گذشته حدود ۷۰ درصد افزایش یافته است.

همچنین طبق آمار اعلامی وزیر نفت در چهارماهه استقرار دولت چهاردهم بیش از ۲.۲ میلیارد لیتر سوخت مایع بیشتری نسبت به مدت مشابه پارسال به نیروگاه ها تحویل شده است که نشان از رشد حدود ۵۰ درصدی تحویل سوخت مایع نیروگاهی نسبت به مدت مشابه پارسال دارد.

اما افزایش ۵۰ درصدی تحویل سوخت مایع این کمبود را جبران نکرده است. با وجود تلاش های شرکت پالایش و پخش فرآورده های نفتی کشور برای افزایش تحویل سوخت مایع بیشتر در پاییز این اقدامات پاسخگوی نیاز فزاینده نیروگاه ها که در سایه کاهش ۷ درصدی گاز تحویلی ایجاد شد نبوده است واقعیتی که سبب شد برداشت از ذخایر سوخت مایع نیروگاه افزایش یابد به طوری که ذخایر فعلی سوخت مایع نیروگاه ها تقریباً به نصف میزان ذخایر در زمان مشابه سال قبل رسیده است.

این وضعیت در برخی مناطق به ویژه در شمال کشور شدیدتر است به طوری که مخازن سوخت برخی از نیروگاه ها در منطقه شمال کشور خالی است و برخی واحد های نیروگاهی (به میزان ۸۵۰۰ مگاوات ظرفیت نیروگاهی) به دلیل کمبود سوخت از مدار تولید خارج هستند اتفاقی که سبب شده است فشار زیادی به شبکه برق کشور وارد و تأمین پایدار برق با چالش های جدی مواجه شود.

کنار همه این چالش ها وزارت نیرو تلاش کرده است با ورود واحد های جدید به مدار تولید و استفاده از نیروگاه های با راندمان بالا با کمترین سوخت مصرفی بیشترین انرژی تولیدی تحویل شبکه برق کشور شود به طوری که راندمان میانگین نیروگاه های شبکه از ابتدای سال تاکنون از ۳۹.۳۲ درصد در سال گذشته به ۳۹.۵۲ افزایش یافته است.

از سوی دیگر تلاش شده است کاهش گازرسانی به نیروگاه ها در نیمه اول سال که اثرات آن به علت موکول شدن بخشی از تعمیرات پالایشگاه ها و سکو های گازی به سیپکس و آبان ماه در دوماهه نخست پاییز هم ادامه داشت در آذرماه جبران شود.

بررسی آمار شرکت ملی گاز ایران نشان می دهد در روز های اخیر گازرسانی به نیروگاه ها به ۱۱۰ میلیون مترمکعب در روز افزایش یافته است.

سعید توکلی مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران در این خصوص گفت: “تحویل بیش از ۱۱۰ میلیون مترمکعب گاز به نیروگاه ها در اوج مصرف بی سابقه است؛ این درحالی است که مقدار مصرف گاز بخش خانگی ـ تجاری در ۲۶ آذر امسال معادل مصرف ۸ اسفند پارسال بوده است. “.

بر این اساس می توان این گونه نتیجه گرفت که ریشه اصلی چالش پیش آمده برای نیروگاه های کشور کاهش ۷ درصدی تحویل گاز به واحد های نیروگاهی از ابتدای سال جاری تاکنون است و با توجه به اینکه بیش از ۸۰ درصد مصرف نیروگاه های کشور متکی به گاز طبیعی است عملاً افزایش ۵۰ درصدی تحویل سوخت مایع هم نتوانسته است نیاز نیروگاه ها را پوشش دهد.

در زمان حاضر نیروگاه ها برای تولید ۴۵ تا ۵۰ هزار مگاواتی برق مورد نیاز مصارف زمستانه نیازمند تأمین ۲۳۰ میلیون مترمکعب سوخت معادل هستند. با وجود افزایش گازرسانی به نیروگاه ها به ۱۱۰ میلیون مترمکعب در روز های اخیر همچنان حدود ۱۲۰ میلیون لیتر باید سوخت مایع در نیروگاه های کشور به مصرف برسد که افزایش ۵۰ درصدی سوخت تحویلی به نیروگاه ها در ۴ ماه گذشته هنوز نتوانسته است نیاز کامل تأمین سوخت معادل نیروگاه ها را برطرف کند.

بررسی های نشان می دهد که در زمان حاضر تأمین سوخت معادل نیروگاهی بین ۲۰۰ تا ۲۱۰ میلیون مترمکعب در روز است و همچنان معادل حدود ۲۰ تا ۳۰ میلیون مترمکعب سوخت کمتری برای نیروگاه ها به منظور تولید برق پایدار وجود دارد.

درچنین شرایطی همراهی عموم مشترکان برق و گاز به ویژه مشترکان بخش خانگی و صرفه جویی آنها در حوزه انرژی بیش از پیش ضرورت پیدا کرده است چرا که در صورت کاهش ۱۰ درصدی مصرف گاز و برق در بخش خانگی امکان تحویل سوخت گاز بیشتر به نیروگاه ها و تأمین پایدار برق برای بخش های مختلف فراهم خواهد شد.

پویش ملی “دو درجه کمتر” نیز به همین منظور و برای عبور از شرایط فعلی کسری سوخت و ناترازی گاز طراحی شده است و اگر هر ایرانی در محل زندگی و کار خود دو درجه دمای محیط را کاهش دهد قطعی های برق زودتر به پایان می رسد و در صورت سردتر شدن هوا با شروع زمستان نیز نگرانی از بابت پایداری گازرسانی و برق رسانی نخواهیم داشت.

همچنین محسن ذبیحی معاون هماهنگی توزیع شرکت توانیر از احتمال برطرف شدن قطعی های برق خانگی و صنایع تا دو هفته آینده در صورت تأمین کامل سوخت معادل نیروگاهی خبر داد و گفت: “این برنامه (قطعی برنامه ریزی شده برق) تا پایان سال ادامه نخواهد داشت و با تحویل سوخت کافی و بعد از اینکه شرایط به روال عادی بازگردد که احتمالاً طی ۱۰ روز تا ۲ هفته آینده این اتفاق خواهد افتاد اجرای این برنامه متوقف خواهد شد. “